TÀI CHÍNH -
Tháng 10/2016
19
Tình hình hoạt động doanh nghiệp nhà nước
sau cổ phần hoá
Trong công cuộc đổi mới, hệ thống doanh nghiệp
nhà nước (DNNN) vừa được mở rộng phát triển,
vừa được đổi mới sắp xếp, từng bước chuyển sang
hoạt động theo cơ chế thị trường. Cổ phần hóa (CPH)
DNNN là một giải pháp quan trọng được Đảng và
Nhà nước đặc biệt quan tâm, chỉ đạo thực hiện và cho
đến nay đã đạt được nhiều kết quả tích cực như:
Một là,
các cơ chế, chính sách CPH đã làm thay đổi
cơ bản phương thức quản lý, quản trị tại DN, qua đó
nâng cao tính công khai, minh bạch, tự chủ, tự chịu
trách nhiệm của các DN, tăng cường sự giám sát của
xã hội đối với hoạt động của DN; đồng thời, góp phần
tháo gỡ kịp thời khó khăn về tài chính cho các DN, tạo
môi trường pháp lý thuận lợi để các DN thực hiện sắp
xếp, chuyển đổi.
Hai là,
hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của
các DNNN sau khi chuyển thành công ty cổ phần về
cơ bản được nâng cao, đa số các DN kinh doanh có lãi,
đời sống của người lao động được cải thiện.
Tổng hợp kết quả của 1.000 DN sau cổ phần hóa
năm 2013 cho thấy, lợi nhuận bình quân tăng 5,83 lần;
nộp ngân sách nhà nước tăng 1,55 lần; vốn điều lệ tăng
1,7 lần; doanh thu tăng 1,5 lần; thu nhập bình quân
người lao động tăng 2 lần.
Số liệu báo cáo của các DNNN đã CPH giai đoạn
2011-2015 cũng cho thấy, kết quả hoạt động kinhdoanh
của năm sau đều tăng hơn so với năm trước CPH. Cụ
thể: Vốn điều lệ tăng 72%; tổng tài sản tăng 39%; vốn
chủ sở hữu tăng 60%; doanh thu tăng 29%; lợi nhuận
trước thuế tăng 49%; nộp ngân sách tăng 27%; thu
nhập bình quân của người lao động tăng 33%.
Ba là,
công tác CPH DN đã góp phần hoàn thiện
và phát triển thị trường vốn, tạo điều kiện cho DN
sau khi CPH huy động vốn, đổi mới phương thức
quản lý, công nghệ, gắn kết người lao động, ổn định
và phát triển trong xu thế hội nhập với kinh tế khu vực
và thế giới. Việc bán đấu giá cổ phần công khai trên
Sở giao dịch chứng khoán, cung cấp cho thị trường
chứng khoán một lượng hàng hoá chất lượng cao đã
góp phần mở rộng quy mô thị trường, thu hút các nhà
đầu tư trong và nước ngoài tham gia, giữ vững sự ổn
định cho thị trường.
Theo báo cáo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước,
từ năm 2005 đến hết tháng 6/2016, hai Sở giao dịch
chứng khoán đã tổ chức bán đấu giá cổ phần cho 598
DN với tổng số cổ phần chào bán là 6.038 triệu cổ
phần, đã bán được 3.715 triệu cổ phần (đạt 62% tổng
số cổ phần chào bán) với giá trị thu được là 90.650 tỷ
đồng, thặng dư so với giá khởi điểm là 21.724 tỷ đồng,
thặng dư so với mệnh giá là 53.426 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, việc CPH gắn với niêm yết cũng đã
giúp tăng cường với sự kiểm tra giám sát của xã hội
đối với hoạt động của DN; tạo áp lực đòi hỏi các DN
này phải tiếp cận với phương thức quản trị mới, công
khai hơn, minh bạch hơn, tự chủ hơn và hiệu quả hơn;
nâng cao tính thanh khoản của cổ phiếu của các đơn
vị, tăng khả năng huy động vốn để đầu tư phát triển,
nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh.
Hiện nay, tổng số các DN đã CPH tham gia niêm
yết trên 2 sàn giao dịch chứng khoán là gần 450 DN
trên tổng số gần 700 công ty niêm yết. Về cơ bản, đây
là các DN lớn dẫn đầu thị trường về mức vốn hóa
cũng như về tính minh bạch và quản trị công ty. Theo
báo cáo của Ủy ban chứng khoán Nhà nước, quy mô
của khối DN này liên tục tăng qua từng năm. Trong
đó, tổng tài sản tăng bình quân 14%/năm, tổng vốn
chủ sở hữu tăng bình quân 16%/năm, tổng vốn đầu tư
chủ sở hữu tăng khoảng 12%/năm.
HIỆUQUẢHOẠT ĐỘNG CỦA DOANHNGHIỆPNHÀNƯỚC
SAUTHỰC HIỆN CỔ PHẦNHÓA
ThS. NGUYỄN DUY LONG -
Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính)
Được hình thành chủ yếu trong thời kỳ kinh tế kế hoạch hoá tập trung, doanh nghiệp nhà nước là
nền tảng đáp ứng những nhu cầu thiết yếu của xã hội. Trong công cuộc đổi mới, hệ thống doanh
nghiệp nhà nước vừa được mở rộng phát triển, vừa được đổi mới sắp xếp, từng bước chuyển sang
hoạt động theo cơ chế thị trường. Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước là một giải pháp quan
trọng được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, chỉ đạo và cho đến nay đã đạt được nhiều kết
quả tích cực. Hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp sau cổ phần đã cải thiện mạnh mẽ là minh
chứng cho chủ trương đúng đắn này.
Từ khóa: Doanh nghiệp nhà nước, cổ phần hóa, ngân sách nhà nước, thị trường chứng khoán.
