48
TÍN DỤNG - NGÂN HÀNG
toán; Thành lập đoàn kiểm tra, giám sát (liên vụ)
về công tác thanh toán, đảm bảo an toàn, an ninh
trong thanh toán điện tử và thanh toán thẻ để kịp
thời cảnh báo, chấn chỉnh các nguy cơ, vi phạm các
quy định của NHNN; Phối hợp có hiệu quả với Cơ
quan Điều tra trong việc xác minh, cung cấp thông
tin phục vụ công tác điều tra các vụ việc liên quan
đến tội phạm trong hoạt động thanh toán.
Đáp ứng yêu cầu phát triển của dịch vụ
TTKDTM và xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, Thủ
tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển
TTKDTM tại Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020.
Theo đó, mục tiêu đặt ra đến cuối năm 2020, tỷ
trọng tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán
ở mức thấp hơn 10%. Cùng với giảm tỷ trọng tiền
mặt trong thanh toán, Đề án còn thúc đẩy thanh
toán điện tử trong thương mại điện tử (TMĐT),
thực hiện mục tiêu của Kế hoạch tổng thể phát
triển TMĐT giai đoạn 2016 – 2020 gồm: 100% các
siêu thị, trung tâm mua sắm và cơ sở phân phối
hiện đại có thiết bị chấp nhận thẻ và cho phép
người tiêu dùng TTKDTM khi mua hàng; 70%
các đơn vị cung cấp dịch vụ điện, nước, viễn
thông và truyền thông chấp nhận thanh toán hóa
đơn của các cá nhân, hộ gia đình qua các hình
thức TTKDTM; 50% cá nhân, hộ gia đình ở các
thành phố lớn sử dụng phương tiện TTKDTM
trong mua sắm, tiêu dùng.
Đồng thời, tập trung phát triển một số phương
tiện và hình thức thanh toán mới, hiện đại, phục
vụ cho khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, góp
phần thúc đẩy tài chính toàn diện; tăng mạnh số
người dân được tiếp cận các dịch vụ thanh toán,
nâng tỷ lệ người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản
tại ngân hàng vào khoảng 70% vào cuối năm 2020.
Một số định hướng phát triển
dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt
Để thực hiện kế hoạch thúc đẩy tài chính toàn
diện tại Việt Nam, thời gian tới, cần tiếp tục hoàn
thiện khuôn khổ pháp lý nhằm tăng cường tính an
toàn, bảo mật của các tổ chức cung ứng dịch vụ
TTKDTT, theo đó cần chú trọng đến những vấn
đề sau:
Thứ nhất,
tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung
khuôn khổ pháp lý và cơ chế chính sách liên quan
đến TTKDTM để đáp ứng yêu cầu thực tế, nhất là
đối với các dịch vụ, phương tiện thanh toán điện
tử như tiền điện tử, thẻ ảo… Ban hành các cơ chế,
chính sách thích hợp về phí dịch vụ thanh toán để
khuyến khích tổ chức, cá nhân thực hiện TTKDTM;
Quy định mức phí thanh toán chuyển khoản và
mức phí nộp, rút tiền mặt tại các tổ chức tín dụng,
chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo hướng tăng
mức phí giao dịch tiền mặt và giảm phí TTKDTM;
Giảm mức phí áp dụng cho các giao dịch thanh
toán liên ngân hàng…
Thứ hai,
có kế hoạch nâng cấp hệ thống thanh
toán điện tử liên ngân hàng theo hướng: Điều chỉnh
mô hình xử lý bù trừ, chuyển sang mô hình xử lý
tập trung tại Trung tâm Xử lý Quốc gia; Nâng cao
năng lực, hiệu suất xử lý của hệ thống tại Trung
tâm Xử lý Quốc gia; Tiến tới bổ sung thêm chức
năng thanh quyết toán ngoại tệ, xây dựng cấu phần
hệ thống thanh toán ngoại tệ liên ngân hàng; Mở
rộng kết nối hệ thống thanh toán điện tử liên ngân
hàng với các hệ thống thanh toán khác; Nghiên
cứu, áp dụng chuẩn tin điện tử tài chính quốc tế
ISO 20022…
Thứ ba,
tiếp tục phát triển, kết hợp sắp xếp, hợp
lý hóa mạng lưới ATM và POS; Phát triển mạnh
dịch vụ thanh toán thẻ thông qua thiết bị kết nối
với điện thoại di động; Xây dựng và ban hành
tiêu chuẩn chung đối với thẻ chip nội địa, tạo tiêu
chuẩn chung cho thị trường thẻ Việt Nam nhằm
thống nhất việc quản lý, định hướng kỹ thuật đối
với hoạt động phát hành thẻ ngân hàng tại Việt
Nam; Nghiên cứu và xây dựng hệ thống thanh
toán bù trừ điện tử tự động phục vụ giao dịch bán
lẻ phù hợp với xu hướng quốc tế.
Thứ tư,
tăng cường dịch vụ thanh toán thẻ; Xây
dựng, phát triển Hệ thống bù trừ điện tử tự động
cho các giao dịch thanh toán bán lẻ; Hoàn thiện hệ
thống thanh toán nội bộ của các ngân hàng; Phát
triển thanh toán điện tử phục vụ TMĐT; Phát triển
TTKDTM ở khu vực nông thôn. Trong đó, về tăng
cường dịch vụ thanh toán thẻ, tiếp tục phát triển
(cả về số lượng và chất lượng) kết hợp với sắp xếp
hợp lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả mạng lưới
POS; Phát triển mạng lưới POS dùng chung, thanh
toán POS trên thiết bị di động; tăng cường chấp
nhận thanh toán thẻ trong các giao dịch thanh toán
trực tuyến; Mở rộng ra các cơ sở y tế, bệnh viện,
trường học...
Tài liệu tham khảo:
1. Nghị định 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số
101/2012/NĐ-CP ngày 22/11/2012 của Chính phủ về TTKDTM ban hành
ngày 1/7/2016;
2. Chuyên đề “Hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng
chứng từ” (Đề tài Nghiên cứu tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Đầu tư và
Phát triển Việt Nam);
3. Đề tài “Hình thức TTKDTM ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp”, TS.
Nguyễn Thanh Mai – Học viện Ngân hàng.
