54
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Văn, Nguyễn Chánh Tài, 2012; Nguyễn Duy Long
và cộng sự, 2004; Hoàng Thái Sơn, 2008; Đặng
Ngọc Châu, 2011).
Thực tế trên cho thấy, ngành Xây dựng ở Việt
Nam cần có hệ thống đo lường hiệu quả kinh
doanh về cả mặt tài chính và phi tài chính, đặc biệt
là ở cấp độ DN. Tuy nhiên, hiện nay, việc xây dựng
và hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đo lường hiệu quả
hoạt động cho các DN là chưa rõ ràng. Các chỉ tiêu
đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh mới chỉ
mang tính chất đề xuất dựa trên quan điểm cá nhân
chứ chưa chứng minh được các chỉ tiêu đo lường
đưa ra có thực sự phù hợp với bối cảnh ngành Xây
dựng Việt Nam.
Đề xuất mô hình
và phương pháp nghiên cứu
Mô hình nghiên cứu
Nghiên cứu các mô hình hiệu quả hoạt động trên
thế giới và kinh nghiệm nghiên cứu hiệu quả hoạt
động của thế giới, của Việt Nam trong lĩnh vực xây
dựng có thể nhận thấy ưu điểm của một số mô hình.
Qua sàng lọc nghiên cứu từ những mô hình trên, tác
giả đã phát triển ra một mô hình đo lường hiệu quả
hoạt động sơ bộ cho các DN xây dựng Việt Nam bao
gồm các chỉ tiêu đo lường thuộc cả hai khía cạnh tài
chính và phi tài chính.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu lựa chọn phương pháp phỏng vấn
sâu chuyên gia với sự góp mặt của 15 chuyên gia,
đồng thời cũng là các nhà quản lý trong lĩnh vực xây
dựng nhằm mục tiêu kiểm tra và sàng lọc các biến
đã đưa ra từ mô hình lý thuyết ban đầu và xác định
quan hệ giữa các biến. Trong đó, gồm 12 nhà quản
lý DN xây dựng, được lựa chọn kỹ lưỡng nhằm đảm
bảo tính đại diện dựa trên một số tiêu chí như: quy
mô DN đang công tác, kinh nghiệm làm việc trình
độ học vấn. Bên cạnh đó, có 3 đại diện cho cơ quan
quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng.
Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy, đa số các đối
tượng phỏng vấn đều cho rằng các chỉ tiêu đo
lường hiệu quả hoạt động của DN không nên chia
thành 2 nhóm tài chính và phi tài chính mà nên
chia thành nhiều nhóm nhỏ. Việc sắp xếp đặt tên
các nhóm dựa trên tổng quan lý thuyết và góp ý
của các đối tượng phỏng vấn đã đưa ra 6 nhóm,
bao gồm: Nhóm các chỉ tiêu về Khả năng sinh lời;
Nhóm các chỉ tiêu về Quy trình nội bộ; Nhóm các
chỉ tiêu về Đánh giá của khách hàng; Nhóm các chỉ
tiêu về Khả năng thanh toán; Nhóm các chỉ tiêu
về An toàn lao động; Nhóm các chỉ tiêu về Cán bộ
nhân viên. Cuộc phỏng vấn cũng cho thấy, cần loại
bỏ bớt một số chỉ tiêu cũng như sửa chữa câu từ
của một số chỉ tiêu cho phù hợp với bối cảnh Việt
Nam. Từ ý kiến của các chuyên gia, trong 52 chỉ
tiêu đo lường hiệu quả hoạt động đề xuất ban đầu
thì kết quả phỏng vấn sâu đã loại bớt còn lại 28 chỉ
tiêu được thể hiên rõ trong bảng 1.
Tóm lại, nghiên cứu hệ thống hiệu quả hoạt động
là chủ đề nghiên cứu phổ biến trong những thập kỷ
qua. Tuy nhiên, trong bối cảnh ngành Xây dựng Việt
Nam, các nghiên cứu vẫn tồn tại những hạn chế và
cần phải tiếp tục được khai thác tiến hành nghiên
cứu để làm sáng tỏ vấn đề. Kết quả nghiên cứu này
sẽ giúp cho các DN xây dựng Việt Nam có được cái
nhìn rõ nét hơn về một hệ thống đo lường hiệu quả
hoạt động chung cần thiết cho đặc thù ngành xây
dựng, từ đó có thể vận dụng vào DN để cải thiện
việc đánh giá hiệu quả cho DN của mình tiến đến
sự phát triển bền vững.
Tài liệu tham khảo:
1. Đặng Ngọc Châu (2011), “Các yếu tố thành công của dự án được thực hiện
theo phương thức thiết kế - thi công ở khu vực phía nam”, Luận văn thạc sĩ
ngành Công nghệ và Quản lý xây dựng trường Đại học Bách Khoa TP. Hồ
Chí Minh;
2. Nguyễn Thị Thanh Hải (2013), “Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu
quả kinh doanh trong các DN xây dựng công trình giao thông thuộc Bộ Giao
thông vận tải”, Luận án tiến sĩ, Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội;
3. Kaplan, R. and D. Norton (1992) “The Balanced Scorecard – Measures
that Drive Performance”, Harvard Business Review, January–February, pp.
71–79;
4. Keegan, D. P., Eiler, R. G. and Jones, C. R. (1989), “Are your performance
measure obsolete?”,Management Accounting, 70(2), 45–50;
5. Mohamed Hegazy, Sherif Hegazy (2012), “The development of key financial
performance indicators for UK construction companies”, Accounting,
Accountability & Performance, Vol. 17, No. 1/2, 2012: 49-77;
6. Poh Tin Hiap, Toong Khuan Chan (2006), “A balanced scorecard approach to
measuring industry performance”, Internnlioitrti Symposium In Deitelopitlg
Iicononties: Cornrnonnlities Airtong Diversities,415-427 page.
Ngành Xây dựng Việt Nam cần có hệ thống đo
lường hiệu quả kinh doanh về cả mặt tài chính
và phi tài chính, đặc biệt là ở cấp độ doanh
nghiệp. Tuy nhiên, các chỉ tiêu đo lường hiệu
quả hoạt động kinh doanh mới chỉ mang tính
chất đề xuất dựa trên quan điểm cá nhân chứ
chưa chứng minh được các chỉ tiêu đo lường
đưa ra có thực sự phù hợp với bối cảnh ngành
Xây dựng Việt Nam.
