34
THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Thực tế này cho thấy, công tác thông tin tuyên
truyền, đào tạo về CKPS và TTCKPS vẫn chưa được
đẩy mạnh, thiếu chiến lược và các chương trình
quảng bá rộng rãi đến đông đảo công chúng nhà
đầu tư. Trong khi đó, TTCKPS là thị trường bậc cao
và hoạt động phức tạp, sản phẩm CKPS là sản phẩm
có thể tạo ra lợi nhuận nhưng cũng có thể khiến nhà
đầu tư thua lỗ lớn bởi đặc tính phức tạp của nó
với những chiến lược đầu tư đa dạng như đầu tư
chênh lệch giá, đầu cơ hay phòng vệ rủi ro. Vì vậy,
nếu hoạt động thông tin tuyên truyền và đào tạo
về CKPS và TTCKPS không được triển khai mạnh
mẽ và đi trước thì sẽ là yếu tố cản trở việc tiếp cận
của nhà đầu tư đối với TTCKPS trong thời gian đầu
triển khai. Và về lâu dài, điều này sẽ ảnh hưởng đến
thành công và hiệu quả hoạt động của TTCKPS.
Kinh nghiệm từ các nước cho thấy, một trong
những nguyên nhân khiến cho nhà đầu tư có cái nhìn
phiến diện đối với TTCKPS đó là do truyền thông
không tốt, tạo ra những thông tin sai lệch và gây hiểu
nhầm cho giới đầu tư và quan trọng nhất là công tác
tuyên truyền, đào tạo nhà đầu tư được thực hiện chưa
tốt. Hiện nay hoạt động đào tạo về CKPS và TTCKPS
tập trung chủ yếu ở Trung tâm Nghiên cứu khoa học
và Đào tạo chứng khoán thuộc Ủy ban Chứng khoán
Nhà nước (UBCKNN) với kinh phí hỗ trợ từ nguồn
ngân sách và chủ yếu tập trung đào tạo người hành
nghề, trong khi công tác phổ biến kiến thức cho công
chúng đầu tư còn hạn chế. Do vậy, công tác thông tin
tuyên truyền, đào tạo kiến thức về CKPS và TTCKPS
rất cần được đẩy mạnh bởi nó đóng một vai trò quan
trọng và là một yếu tố tiên quyết cho việc vận hành
thành công TTCKPS tại Việt Nam.
Để hoạt động thông tin, tuyên truyền và đào tạo
về CKPS và TTCKPS có hiệu quả tốt, cần có sự “vào
cuộc” tích cực và phối hợp chặt chẽ của các bên:
Cơ quan quản lý TTCKPS (UBCKNN); Tổ chức vận
hành (Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội - HNX,
Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam - VSD);
các thành viên thị trường và các nhà đầu tư, đặc biệt
là nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp.
Về phía cơ quan quản lý TTCKPS:
Việc thông tin,
tuyên truyền và đào tạo về CKPS và TTCKPS trước
hết và chủ yếu do cơ quan quản lý nhà nước hoạch
định và thực hiện. Vì thế, cơ quan quản lý cần có
chiến lược tuyên truyền và đào tạo dài hạn, theo định
hướng rõ ràng và với nhiều cấp độ. Cần tăng cường
hàm lượng tin, bài về CKPS và TTCKPS trên cổng
thông tin điện tử của UBCKNN tại địa chỉ: www.
ssc.gov.vn nhằm cung cấp những thông tin cơ bản,
giải thích những nguyên tắc đầu tư, quản lý rủi ro và
những thông tin quan trọng cần biết cho những nhà
phòng ngừa rủi ro, trong những năm qua, Việt Nam
chuẩn bị các điều kiện cần thiết để xây dựng và đưa
vào vận hành TTCKPS. Đây cũng làmột mục tiêu quan
trọng trong Chiến lược phát triển TTCK Việt Nam giai
đoạn 2011 - 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt theo Quyết định 252/QĐ-TTg ngày 01/3/2012.
Việc đưa TTCKPS đi vào hoạt động sẽ ghi dấu
mốc phát triển mới của TTCK, thị trường tài chính
Việt Nam, thể hiện trên những khía cạnh sau:
-
Góp phần hoàn chỉnh cấu trúc của TTCK, thị
trường tài chính; đồng thời, bổ sung chức năng
phân tán rủi ro cho TTCK, thị trường tài chính bên
cạnh các chức năng huy động và phân bổ nguồn
vốn, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế.
-
Sẽ thúc đẩy thị trường cổ phiếu phát triển,
đồng thời thúc đẩy quá trình tái cấu trúc TTCK, thị
trường tài chính.
-
Sẽ góp phần đa dạng hóa sản phẩm hàng hóa
trên TTCK, thị trường tài chính với nhiều sản phẩm
chứng khoán phái sinh (CKPS) mới sẽ được đưa vào
giao dịch trên thị trường này như hợp đồng tương
lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi...
-
Cho phép các bên thực hiện giao dịch tài sản
trong tương lai với một mức giá xác định từ trước,
cho một thời gian xác định trước. Vì thế, CKPS là
công cụ phòng ngừa rủi ro biến động giá không chỉ
cho nhà đầu tư, tổ chức kinh doanh chứng khoán
mà còn là công cụ phòng ngừa rủi ro cho TTCK và
các ngành, lĩnh vực khác trong nền kinh tế.
-
Góp phần hợp thức hóa các giao dịchCKPS đã xuất
hiện trước đó, điều này sẽ góp phần giúp TTCK hoạt
động công bằng, minh bạch, góp phần bảo vệ quyền và
lợi ích chính đáng của nhà đầu tư.
Tuy nhiên, CKPS là một sản phẩm mới và hoạt
động của TTCKPS tương đối phức tạp. Chính vì vậy,
để thị trường này đi vào hoạt động, trong thời gian
qua, các cơ quan quản lý, đơn vị vận hành TTCKPS và
thành viên thị trường đã có một quá trình chuẩn bị kỹ
lưỡng, công phu và hết sức cẩn thận. Theo đó, khung
pháp lý cho thị trường phái sinh Việt Nam đã từng
bước được hoàn thiện. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nhân sự
cho TTCKPS cũng được chuẩn bị hết sức khẩn trương.
Cần đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền và đào tạo
Ngày khai mở TTCKPS tại Việt Nam đang đến gần
nhưng khi được hỏi về việc tham gia giao dịch trên
thị trường này như thế nào, cơ chế vận hành của thị
trường này ra sao? sản phẩm CKPS có đặc tính gì? cơ
hội cũng như rủi ro nào mà nhà đầu tư sẽ gặp phải...
thì hầu hết các nhà đầu tư đều chưa nắm rõ. Điều này
cũng dễ hiểu bởi hiện chỉ có 8 trong tổng số 79 công ty
chứng khoán (CTCK) là thành viên của TTCKPS.
