52
THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
2016. Trong đó, Oceabank có tốc độ tăng lớn nhất với
doanh số khởi điểm hơn 1 triệu USD (2015) lên 230,27
triệu vào năm 2016. Tiếp theo, là China bank và HSBC
- 2 ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam; NHTMCP
Phương Nam, Sài Gòn, Quốc tế đều có mức tăng hơn
400% qua hai năm.
Thứ ba, đa dạng hóa loại tiền thanh toán.
Ngoại tệ được
sử dụng để thanh toán thẻ gắn với việc di chuyển của
người Việt Nam ra nước ngoài cho mục đích du lịch,
học tập, công tác ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn nhất vẫn
là đồng USD, tiếp theo mới là EUR và JPY.
Thứ tư, điều kiện phát hành và thanh toán thẻ quốc tế
ngày càng linh hoạt.
Để so sánh điều kiện phát hành
thẻ quốc tế, bài viết tập trung nghiên cứu vào một số
NHTM có thế mạnh về doanh số thanh toán thẻ, cụ
thể là Vietcombank, Oceanbank và VIB:
Điều kiện phát hành thẻ tín dụng quốc tế:
Có thể thấy,
cấp độ nới lỏng hạn mức tín dụng đang giảm dần
xuống theo thứ tự từ Oceanbank, VIB, Vietcombank.
Vì hạn mức của Oceanbank không ràng buộc nhiều
mà được đánh giá theo ý chủ quan của chính ngân
hàng và chủ thẻ, cụ thể là được chia ra làm 2 hạng thẻ
cấp cho từng chủ thể khác nhau.
- Về điều kiện phát hành: Các yêu cầu của các ngân
hàng đều có phần giống nhau, đó là: Chủ thẻ phải
đủ từ 18 tuổi trở lên; Cá nhân là người Việt Nam hay
người nước ngoài đang sinh sống tại Việt Nam; Chủ
thẻ chính có tài khoản thanh toán tại ngân hàng mở
thẻ; Chủ thẻ phải có thu nhập cá nhân (có lương). Tuy
nhiên, vẫn có phần nào khác biệt về điều kiện phát
hành thẻ giữa các ngân hàng, bởi mỗi ngân hàng đều
có quy tắc về điều kiện phát hành thẻ riêng, tạo nên
sự nghiêm ngặt và ràng buộc cho mỗi chủ thẻ. Cụ thể:
Với Vietcombank, cá nhân đi làm hưởng lương
hoặc có tài sản đảm bảo dưới dạng ký quỹ hoặc cầm
cố tiền gửi tại ngân hàng; chủ doanh nghiệp, hộ kinh
doanh cá thể hoặc nộp thuế khoán. Chủ thẻ có thể chỉ
cần có hộ khẩu hoặc KT3 tại nơi đăng ký mở thẻ.
Với VIB, chủ thẻ cần có thu nhập sau thuế từ
5 triệu đồng. Với Oceanbank, chủ thể phát hành thẻ
rất nhanh trong vòng 7 năm qua (Hình 1). Năm 2010,
doanh số thanh toán thẻ chỉ ở mức khiêm tốn 580 triệu
USD nhưng tới năm 2016 đã tăng hơn 4 lần. Giai đoạn
2010 - 2014 doanh số thanh toán thẻ tăng không đáng
kể. Tuy nhiên, 3 năm gần đây (2014 – 2016), doanh số
thanh toán thẻ mỗi năm tăng từ 0,8 đến hơn 1 tỷ USD.
Xét về tỷ lệ thay đổi, doanh số thanh toán thẻ năm
2015 tăng 73% so với năm trước đó. Riêng trong năm
2012 có mức suy giảm nhẹ khoảng 3%.
Thứ hai, các NHTM tham gia thanh toán thẻ quốc
tế tăng nhanh.
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà
nước, cho tới nay có khoảng 40 NHTM cung cấp
dịch vụ thanh toán thẻ quốc tế, bao gồm cả NHTM
trong nước, ngân hàng liên doanh và chi nhánh ngân
hàng nước ngoài. Theo thống kê doanh số thanh
toán thẻ năm 2016, Vietcombank dẫn đầu với doanh
số xấp xỉ 600 triệu USD; NHTM cổ phần quốc tế VIB
đứng thứ hai với doanh số thanh toán bằng gần nửa
của Vietcombank. Vị trí thứ ba thuộc về Oceanbank;
Sacombank, Phương Nam bank, Techcombank có
doanh số thanh toán xấp xỉ nhau; BIDV và HSBC chỉ
đứng ở vị trí thứ 7 và 8, tương ứng doanh số thanh
toán khoảng 130 triệu USD (Hình 2).
Tuy nhiên, có một số NHTM lại có tốc độ tăng
về doanh số đáng kinh ngạc trong hai năm 2015 và
HÌNH1:DOANHSỐTHANHTOÁNTHẺQUỐCTẾCỦAHỆTHỐNGNGÂN
HÀNGTHƯƠNGMẠIVIỆTNAMGIAIĐOẠN2010–2016(TriệuUSD)
Nguồn: Tổng hợp của nhóm tác giả
HÌNH 2: 10 NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CÓ DOANH SỐ
THANH TOÁN THẺ CAO NH T NĂM 2016 (Triệu USD)
Nguồn: Tổng hợp của nhóm tác giả
BẢNG 1: TỐC ĐỘ TĂNG DOANH SỐ THANH TOÁN THẺ
CỦA MỘT SỐ NHTM (Triệu, %)
Tên Ngân hàng
2015
2016
% tăng
Ocean bank
1,010
230,247 22696.73
China bank
5,652
56,111
892.764
HSBC VN
14,250
136,833
860.232
Phương Nam
20,874
154,914
642.139
VIB
46,220
274,312
493.492
Sài Gòn
18,236
104,356
472.253
BIDV
80,633
137,194
70.146
Marine bank
80,484
111,625
38.692
Nguồn: Nhóm tác giả tổng hợp
