48
TÍN DỤNG - NGÂN HÀNG
gây ra nhiều lo ngại đối với hoạt động cho vay tiêu
dùng, song theo nhận định của giới chuyên gia, khó
có thể cản trở sự phát triển tất yếu của loại hình sản
phẩm tài chính này. Sự phát triển này không chỉ mở
rộng về quy mô dư nợ cho vay, mà tính chất phức
tạp của thị trường cũng sẽ tăng theo, cùng với sự
xuất hiện của các sản phẩm mới như: Các khoản
cho vay theo lương, hoạt động cho vay đồng cấp -
những sản phẩm hiện đã được phát triển mạnh ở
rất nhiều quốc gia trên thế giới.
Hiện các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh
vực này đang rất nỗ lực để có thể quản lý hiệu
quả hoạt động cho vay tiêu dùng với hai mục tiêu
chính, đó là bảo vệ người đi vay và thúc đẩy thị
trường cho vay tiêu dùngphát triển lành mạnh,
cung cấp các sản phẩm phù hợp với nhu cầu của
mọi người dân.
Tuy nhiên, để thị trường cho vay tiêu dùng tại
Việt Nam theo kịp với sự phát triển của thị trường
thế giới, cần phải hoàn thiện các vấn đề pháp lý
cho kênh tài chính tiêu dùng, để tạo nền tảng cho
hệ thống ngân hàng thương mại và các công ty tài
chính hoạt động, tạo ra một thị trường cạnh tranh
lành mạnh.
Nếu lãi suất cho vay tiêu dùng giảm thấp hơn
chắc chắn cũng sẽ thu hút được sự tham gia của
nhiều đối tượng khách hàng. Và vấn đề này cũng
chỉ có thể được giải quyết triệt để, khi khâu pháp lý
được kiện toàn và thị trường thực sự khởi sắc hơn.
Bên cạnh đó, cần phải có thêm thời gian để nâng
cao hơn nữa nhận thức cho người dân về dịch vụ tài
chính tiêu dùng. Để làm tốt công tác này, cơ quan
chức năng cần phải triển khai các chiến dịch tư vấn
tốt cả trước, trong và sau quá trình khách hàng sử
dụng dịch vụ. Bởi vì, thay đổi thói quen của người
dân không chỉ trong một sớm một chiều mà làm
được, hiện nay vẫn còn không ít người dân có thói
quen chưa tìm hiểu tường tận các quy định cho vay
tiêu dùng, nghĩa vụ và ý thức trả nợ lại kém, dẫn
đến những mâu thuẫn, gây nên những cách nhìn
không hay về dịch vụ cho vay tiêu dùng.
chính cũng sẽ tăng trưởng không kém gì hệ thống
ngân hàng thương mại hiện nay.
Có thể nói, kênh tín dụng tiêu dùng đã góp phần
đáp ứng nhanh, kịp thời nhu cầu tiêu dùng của nhân
dân với những sản phẩm, dịch vụ đa dạng. Quan
trọng hơn là thông qua kênh này, xã hội đã dần đẩy
lùi được nạn “tín dụng đen” đang hoành hành, kích
thích tiêu dùng, sản xuất, kinh doanh, hợp lý hóa quá
trình luân chuyển hàng hóa trên thị trường.
Lợi ích là vậy song nhiều ý kiến cho rằng, lãi suất
cho vay tiêu dùng vẫn ở mức cao so với mức lãi suất
của hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, không thể so
sánh mức lãi suất sản phẩm cho vay tín chấp tiêu
dùng của các công ty tài chính với mức lãi suất các
sản phẩm cho vay của ngân hàng thương mại, vì đó
là những sản phẩm hoàn toàn khác nhau. Có một
số yếu tố đóng góp vào giá của khoản vay tín dụng
tiêu dùng của công ty tài chính và khiến giá của sản
phẩm cho vay tiêu dùng cao hơn so với các tổ chức
tín dụng, đó là:
Một là,
chi phí đầu vào của nguồn vốn cho vay
tiêu dùng của công ty tài chính thường cao hơn so
với chi phí huy động vốn của ngân hàng thương
mại. Nguyên nhân là do công ty tài chính không
được phép huy động vốn từ dân cư, cũng như
không tận dụng được lợi thế mạng lưới như ngân
hàng thương mại.
Hai là,
chi phí bù đắp rủi ro của khoản vay, lãi
suất sẽ tỷ lệ thuận với rủi ro. Cho vay tiêu dùng
tín chấp là một nghiệp vụ cho vay dựa trên uy tín
cá nhân được đánh giá bởi tổ chức tín dụng dành
cho một khách hàng mà không cần phải thế chấp
tài sản. Chính vì vậy, cho vay tiêu dùng tín chấp có
rủi ro cao, nên lãi suất phải cao hơn so với cho vay
tiêu dùng có tài sản thế chấp của ngân hàng thương
mại. Ngay cả ngân hàng thương mại, khi cho vay
tiêu dùng qua thẻ tín dụng, tức vay không có tài sản
thế chấp thì lãi suất cũng khá cao, từ 18-20%/năm.
Ba là,
giá trị của khoản vay nhỏ lẻ, kỳ hạn vay
ngắn (khoảng từ 6-8 tháng, thậm chí 4-5 tháng) dẫn
đến các chi phí thẩm định, chi phí đòi nợ, chi phí
quản lý khoản vay, chi phí phục vụ tính trung bình
trên một đơn vị vốn vay là cao hơn bình thường.
Vay tiêu dùng tín chấp lãi suất cao hơn vay thế
chấp là điều đương nhiên, không chỉ ở Việt Nammà
còn ở các nước phát triển cũng vậy. Đó là xu hướng
tài chính cá nhân hiện đại, tự bản thân nó sẽ điều
chỉnh để phù hợp với thị trường, do đó, chúng ta
cần có cái nhìn khách quan về vấn đề này.
Giải pháp phát triển dịch vụ vay tiêu dùng hiệu quả
Đúng là mức lãi suất cao hiện vẫn là một vấn đề
Trong 7 năm qua, tổng dư nợ cho vay tiêu
dùng ở Việt Nam tăng trưởng trung bình xấp
xỉ 20%/năm. Ước tính, tỷ lệ cho vay tiêu dùng/
GDP hiện đạt 6,4%, tỷ lệ tín dụng tiêu dùng/
tổng tín dụng là 5,6%, tỷ lệ cho vay tiêu dùng/
tiêu dùng cuối cùng là 7,3% và dư nợ cho vay
tiêu dùng bình quân đầu người đạt xấp xỉ 1,5
triệu đồng/người.
