52
TÍN DỤNG - NGÂN HÀNG
dụng như một biến đầu ra được kiểm tra thông qua
kiểm định F. Việc lựa chọn các biến đầu ra đầu vào có
thể tóm lược thông qua các bước như sau:
Bước 1:
Liệt kê các biến đầu ra và đầu vào tiềm
năng. Các biến cụ thể là: Tài sản cố định (FA), tổng
lượng tiền gởi (MO), tổng lượng cho vay (TL), số
lượng nhân viên (EM) Milind Sathye (2001), doanh
thu (RV), chi phí lãi vay (LC), chi phí ngoài lãi vay
(NC) Xiaogang Chen el al (2005), một số biến khác
như: tiền mặt (CA) Haslem et al (1999), lợi nhuận gộp
(GP), lợi nhuận ròng (NP), tỷ lệ đòn bẩy(DR), tỷ lệ
doanh thu trên lợi nhuận (RP) Hiroshi Morita và K.
Avkiran (2009).
Bước 2:
Tách biệt hiệu quả thành hai nhóm hiệu
quả cao và hiệu quả thấp, tương ứng với mỗi nhóm,
tác giả sẽ lựa chọn 10 ngân hàng. Tiêu chí xếp hạng
∑Lj =1 (Giả định VRS)
Đối với mô hình DEA, các nghiên cứu trước đây ở
Việt Nam cũng như trên thế giới chủ yếu dựa trên các
mô hình đã được xây dựng sẵn qua các nghiên cứu
trước đó. Bài viết thực hiện nhằm mục đích cung cấp
một nghiên cứu thực nghiệm làm cơ sở cho việc xây
dựng mô hình DEA nhằm đánh giá hiệu quả hoạt
động của các ngân hàng thương mại ở Việt Nam.
Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu
Dữ liệu nghiên cứu được tác giả thu thập thông
qua báo cáo tài chính và báo cáo thường niên cũng
như thông tin trên các website của các ngân hàng
thương mại. Các chỉ số tài chính và các chỉ số liên
quan khác được tính toán bởi chính tác giả.
Với mục đích tìm ra những yếu tố đầu vào và đầu
ra phù hợp cho mô hình DEA, bài viết thực hiện theo
đề xuất của Hiroshi Morita và K. Avkiran (2009). Tác
giả sẽ áp dụng phương pháp thiết kế nhân tố phân
đoạn 3 mức độ theo Fisher đề xuất vào năm 1926, và
phát triển bởi Plackett và Burman (1946) và khoảng
cách Mahalanobis. Trong thiết kế nhân tố phân đoạn
3 mức độ, khi có k các biến tiềm năng, tổng số đầu
vào và đầu ra kết hợp có thể tăng lên đến 3k. Với mỗi
ba cấp độ, ta có thể xác định một thiết kế phân đoạn
3k-p với k biến tiềm năng, bao gồm 3k-p lần chạy
mô hình.
Khoảng cách giữa hai nhóm này được đo bằng
khoảng cách Mohalanobis như sau:
Với:
, Vh là trung bình và phương sai cho
nh ngân hàng có hiệu quả cao,Vl là trung bình và
phương sai cho nl ngân hàng có hiệu quả thấp. Một
sự kết hợp các biến đầu ra và đầu vào tối ưu khi kết
hợp đó tối đa hóa khoảng cách Maholanobis. Trong
phân tích phương sai (ANOVA) cho thiết kế nhân tố
phân đoạn, giá trị tổng bình phương toàn mẫu quan
sát được tính như sau:
Đồng thời, tổng bình phương trung bình riêng
cho từng biến tiềm năng Si được cho như sau:
Với d là khoảng cách Maholanobis, k là số lượng
biến cần lựa chọn, là giá trị trung bình khoảng cách
Maholanobis khi xi = 1. Nếu là tối đa thì biến xi sẽ là
một đầu vào, nếu là tối đa thì biến xi là một đầu ra,
nếu tối đa thì biến xi không nên chọn như một đầu
vào hay một đầu ra.
Việc kiểm tra một biến tiềm năng không được sử
BẢNG 1: LỰA CHỌN CÁC BIẾN ĐẦU RA, ĐẦU VÀO
VÀ KHOẢNG CÁCH MAHALANOBIS TƯƠNG ỨNG
STT
Đầu vào
Đầu ra
d
1 FA, MO, TL, EM, RV, LC,
NC, CA, GP, NP, DR, RP -
-4.34
2 FA, MO, TL, EM, RV LC, NC, CA, GP, NP, DR, RP
2.22
3 FA, MO, TL
EM, RV, LC, NC, CA, GP, NP
0.43
4 FA, TL, RV, LC, NC
CA, GP, NP, DR, RP
-4.27
5 FA, NC, TL
GP, DR, RP
1.15
6 MO, TL, RV, LC, NC
EM, NC, CA, GP, NP
0.06
7 MO, RV, LC, NC
GP, DR, RP
2.43
8 MO, TL, LC, NC, CA
EM, RV, RP
-2.16
9 TL, EM, RV, GP, NP LC, NC, CA, RP
3.65
10 TL, EM, NC
RV, LC
0.22
11 TL, EM, RV, LC, NC
FA, MO
0.68
12 TL, LC
EM, RV, DR, RP
1.98
13 EM, RV, CA, GP, NP LC, NC, RP
-5.83
14 EM, LC
NC, CA, GP, NP
-2.13
15 EM, RV, GP, NP
LC, NC, CA,
0.76
16 EM, RV, LC, DR, RP NC, CA, GP, NP
1.54
17 EM, NC, DR, RP
RV, LC, CA
4.67
18 EM, FA, RV
MO, TL
-3.12
19 RV, LC, NP, DR, RP
FA, MO
3.17
20 RV, LC, NC, CA, GP,
FA, NP, DR
0.55
21 RV, NP, DR
MO, TL, GP, NP
2.43
22 RV, GP, RP
LC, NC, DR
1.12
23 RV, RP
FA, LC, NC, CA, GP, NP, DR
3.44
24 LC, NC, CA,
-
-4.93
25 NC, DR, RP
CA, GP, NP
0.86
26 CA, MO, TL, RP
FA, EM, RV, LC, NC,
2.85
27 CA, EM, RV, RP
FA, MO
0.67
