TÀI CHÍNH -
Tháng 4/2016
77
pháp lý chưa hoàn chỉnh. Các DN đầu tư chưa nắm
chắc và kịp thời các văn bản pháp lý, thủ tục liên
quan đến chủ trương, chính sách của Campuchia và
xử lý tình huống khi xảy ra tình hình an ninh chính
trị, nhằm đảm bảo tính mạng người lao động và tài
sản đặc biệt các dự án này đều nằm ở vùng sâu, vùng
xa, vùng biên giới.
- Về visa làm việc, đến nay hai nước chưa có hiệp
định về lao động nên Bộ Lao động Campuchia và Sở
Lao động các tỉnh thường xuyên kiểm tra cán bộ người
Việt Nam và yêu cầu rút cán bộ đã công tác 4 năm tại
các dự án ở Campuchia về nước. Mặt khác, lệ phí visa
cho cán bộ làm việc ở Campuchia quá cao (446 USD/
người/năm) đây là điểm chưa phù hợp với cam kết
chung trong khu vực “tamgiác phát triển” Campuchia-
Lào-Việt Nam là phấn đấu giảm lệ phí visa.
- Thủ tục đưa lao động và phương tiện xe máy,
vật tư đến vùng dự án gặp rất nhiều khó khăn, bất
cập. Phương tiện vận tải bị hạn chế tạm nhập tái xuất,
gây lãng phí thời gian và tiền bạc của các DN. Việc
đăng ký xe vận tải vận chuyển hàng hóa tại các Sở
Giao thông các tỉnh của Campuchia gặp rất nhiều
khó khăn, phải chờ chỉ tiêu đối ứng giữa hai nước;
nhân công các dự án phải sang xe tại cửa khẩu gây
tốn kém nhiều chi phí.
- Về đánh thuế hai lần: Hiện nay, hai nước Việt
Nam – Campuchia chưa có Hiệp định về tránh đánh
thuế hai lần nên hàng hóa mua tại Việt Nam đã chịu
thuế, khi chuyển sang Campuchia tiếp tục phải chịu
thuế thêm lần nữa.
- Việc giải tỏa, bàn giao đất, bàn giao mặt bằng
thường triển khai chậm, khó khăn, phức tạp, làm
ảnh hưởng đến tiến độ của nhiều dự án. Trên thực
tế đã có một số dự án hoàn thiện thủ tục theo đúng
pháp luật Campuchia, nhưng phải mất hàng tháng
mới được bàn giao mặt bằng và nhiều tháng sau mới
được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- Tiềm lực về vốn, công nghệ của DN Việt Nam
chưa phải là mạnh; kinh nghiệm quản lý còn hạn chế,
do vậy còn gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình
đầu tư, kinh doanh tại Campuchia.
- Việc hỗ trợ cho các nhà đầu tư còn yếu: Công
tác hỗ trợ, định hướng cho hoạt động đầu tư của DN
còn rời rạc, thiếu liên kết. Các kiến nghị của DN đôi
khi chưa chuyển tới các đầu mối cần thiết để tổ chức
xử lý một cách kịp thời và ít có thông tin phản hồi lại
cho DN, nên xuất hiện một số trường hợp nhà đầu
tư tự tìm kiếm cách vận động riêng để triển khai dự
án. Điều này dẫn tới chi phí đầu tư cao hơn và hiện
tượng cạnh tranh không lành mạnh giữa bản thân các
nhà đầu tư Việt Nam.
- Khi đầu tư sang Campuchia, các DN Việt Nam
đóng góp nhiều mặt cho phát triển kinh tế-xã hội của
Campuchia, đã được Chính phủ và nhân dân nước
này ghi nhận và đánh giá cao.
Những yếu tố tác động tới đầu tư của Việt Nam
tại Campuchia
Có được kết quả tăng trưởng mạnh mẽ đầu tư của
DN Việt Nam sang Campuchia thời gian qua được
mang lại từ các yếu tố thuận lợi, Cùng với đó là một
số khó khăn của các DN Việt đang phải đối mặt.
Thuận lợi:
- Quan hệ hữu nghị hợp tác truyền thống giữa
hai nước luôn được duy trì và ngày càng phát triển
tốt đẹp. Chính phủ Campuchia luôn dành những ưu
tiên và tạo thuận lợi cho các DN Việt Nam đầu tư,
kinh doanh tại Campuchia.
- Việt Nam và Campuchia gần gũi về địa lý, hoạt
động trao đổi về kinh tế cũng như đi lại, xuất nhập
khẩu hàng hóa, lao động giữa hai nước rất thuận lợi;
sự tương đồng về điều kiện tự nhiên, xã hội và văn
hóa đã khiến nhiều nhà đầu tư Việt Nam tìm kiếm cơ
hội đầu tư tại Campuchia.
- Campuchia có nhiều tiềm năng mà các DN Việt
Nam có thể hợp tác đầu tư như: thăm dò, khai thác,
chế biến khoáng sản, trồng cây công nghiệp, cây cao
su, sản xuất, chế biến nông-lâm sản…
- Một số dự án đầu tư mang tính dẫn đường như
hàng không, ngân hàng, vi n thông… đã được cấp
phép và đi vào hoạt động có hiệu quả, tạo điều kiện
thuận lợi cho các dự án khác sớm triển khai thực hiện
và đi vào hoạt động.
Khó khăn, hạn ch :
- Hệ thống pháp luật liên quan đến hoạt động đầu
tư của Campuchia đang trong quá trình sửa đổi, hoàn
thiện nên có nhiều thay đổi, không thống nhất, chưa
thật sự minh bạch và khó tiếp cận. Thêm vào đó, sự
phối hợp giữa các cơ quan nhà nước chưa thật sự
đồng bộ làm ảnh hưởng đến việc thực thi chính sách.
- Chính sách đầu tư của Chính phủ Campuchia
thường xuyên thay đổi cũng tạo ra môi trường không
thuận lợi cho các nhà đầu tư vốn FDI, đặc biệt là Sắc
lệnh 01 ngày 7/5/2012 của Thủ tướng Hun Sen về cấp
quyền sở hữu đất cho người dân. Hiện nay, Chính
phủ Campuchia rút ngắn thời hạn cho thuê đất từ 70
hoặc 90 năm xuống còn 50 năm, gây khó khăn cho kế
hoạch đầu tư dài hạn của các DN.
Thủ tục hành chính rất phức tạp, chi phí để thực
thi các thủ tục này rất lớn chiếm tỷ trọng trên 10% tổng
vốn đầu tư. Các chính sách ưu đãi của Campuchia,
các DN chưa được hưởng vì hiện nay các thủ tục
