TÀI CHÍNH -
Tháng 4/2016
67
tăng đầu tư trong nước. Chính sách này bước đầu
có hiệu quả trong quý I/2015 khi nền kinh tế Nhật
Bản tăng trưởng 2,4%. Tuy nhiên, trong quý II và
III tốc độ tăng trưởng không vững chắc và thậm chí
giảm tới 1,4% vào quý IV. Hiện tại, Nhật Bản vẫn
chưa tìm ra được động lực tăng trưởng mới, nên
việc làm giảm giá trị đồng Yên (JPY) để kích thích
xuất khẩu vẫn sẽ là lựa chọn tối ưu nhất cho nước
này trong thời gian tới.
Không chỉ có các giải pháp truyền thống, EU
và Nhật Bản đã có những bước tiến xa hơn trong
quyết tâm chống giảm phát và tăng tiêu dùng nội
địa khi áp dụng biện pháp mạnh, đó là lãi suất âm.
Hình 2
cho thấy, sự xen kẽ giữa quá trình tăng và
giảm giá đồng JPY so với USD trong suốt năm 2015
khi đồng tiền này giữ ở mức 120 – 125 JPY/USD và
sự tăng giá của đồng JPY trong đầu năm 2016 khi
đồng tiền này trở thành nơi trú ẩn cho các nhà đầu
tư quốc tế. Tuy nhiên, ngay khi Ngân hàng Trung
ương Nhật Bản (BOJ) công bố lãi suất âm hồi cuối
tháng 1/2016, đồng JPY đã giảm giá mạnh so với
đồng USD và trở về mức của năm 2015.
Hình 2 cho thấy, sự sụt giảm giá trị đồng Euro
so với USD kể từ khi ECB công bố sử dụng gói
nới lỏng định lượng hồi cuối năm ngoái. Đầu năm
2016, sự tăng giá của đồng Euro mang tính ngắn
hạn, do khối EU chịu một số ảnh hưởng như vấn
đề di cư, việc Anh rời khỏi khối EU.
Dự báo cho Việt Nam
Để dự báo biến động tỷ giá của Việt Nam năm
2016, cần xem xét ở 2 khía cạnh tác động lớn nhất
đến tỷ giá trong ngắn hạn, đó là hoạt động xuất
nhập khẩu và nợ ngắn hạn vay bằng ngoại tệ.
Thứ nhất,
hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam
Năm 2015, tổng giá trị hàng hóa trao đổi với các
đối tác thương mại là Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc
và Nhật Bản chiếm tới hơn 48% tổng giá trị hàng
hóa trao đổi của Việt Nam. Trong 4 thị trường này,
năm là một số lần điều chỉnh mang tính thị trường
nhằm hỗ trợ xuất khẩu. Bên cạnh điều chỉnh tỷ
giá, Trung Quốc còn thực hiện chính sách tiền tệ
nới lỏng với việc liên tục hạ lãi suất từ 5,6% hồi
đầu năm 2015, xuống còn 4,35% vào đầu năm 2016
nhằm khuyến khích cho vay.
Các chuyên gia kinh tế dự báo, năm 2016, Trung
Quốc sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách tiền tệ nới
lỏng với việc hạ lãi suất và tăng cho vay để khuyến
khích đầu tư. Mặc dù đồng nhân dân tệ được chấp
thuận vào giỏ tiền tệ SDR của Quỹ Tiền tệ quốc
tế (IMF) nhưng đồng tiền này sẽ chưa được chính
thức đưa vào giỏ tiền tệ sau năm 2017 nên Trung
Quốc vẫn sẽ can thiệp vào vấn đề tỷ giá.
Đồng Euro và Yên bi n đ ng nhẹ
Tại EU, tình hình kinh tế không mấy khả quan
làm ảnh hưởng đến giá trị đồng Euro. Chịu tác động
từ cuộc khủng hoảng năm 2008 cùng với vấn đề nợ
công và giảm phát do nhu cầu tiêu dùng thấp và
xuất khẩu khó khăn, năm 2015 châu Âu bắt đầu tung
ra gói “nới lỏng định lượng” nhằm kích thích tiêu
dùng, tăng tổng cầu để tạo ra lạm phát, kích thích
tăng trưởng và tạo việc làm. Tuy nhiên, đến cuối
năm 2015 công cuộc chống giảm phát tại châu Âu
vẫn chưa đạt được kết quả. Lạm phát tại các nước
châu Âu vẫn chỉ ở mức trên dưới 0% và với tình
hình này, nhiều khả năng Ngân hàng Trung ương
châu Âu (ECB) sẽ tiếp tục thực hiện “nới lỏng định
lượng” trong năm 2016 dẫn tới giảm giá trị đồng
Euro trên thị trường.
Tương tự, Nhật Bản - nền kinh tế lớn thứ ba thế
giới sau hai thập niên tăng trưởng chậm với mức
lạm phát thấp đã rơi vào suy thoái. Không những
thế, tác động của khủng hoảng tài chính Mỹ và
động đất sóng thần năm 2011 càng khiến cho khả
năng phục hồi của nền kinh tế Nhật Bản khó khăn
hơn. Năm 2012, chính sách Abenomics bao gồm
chính sách tiền tệ “táo bạo” nới lỏng định lượng
quy mô lớn cả về số lượng và chất lượng. Những
hoạt động này đồng thời làm giảm giá trị đồng
Yên, tăng cường khả năng xuất khẩu cho các DN và
HÌNH 1: TỶ GIÁ USD SO VỚI NDT TỪ THÁNG 3/2015-2/2016
Nguồn: Ngân hàng Scotiabank
Năm 2016, Trung Quốc sẽ tiếp tục theo đuổi
chính sách tiền tệ nới lỏng với việc hạ lãi suất
và tăng cho vay để khuyến khích đầu tư. Mặc
dù đồng Nhân dân tệ được chấp thuận vào
giỏ tiền tệ SDR của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF)
nhưng đồng tiền này sẽ chưa được chính thức
đưa vào giỏ tiền tệ sau năm 2017 nên Trung
Quốc vẫn sẽ can thiệp vào vấn đề tỷ giá.
