26
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
cho vay hoặc có thể thay đổi danh mục tài sản đảm
bảo dưới hình thức cho thuê tài chính, tài trợ khoản
vay thu, thậm chí cho vay không có tài sản đảm bảo
trong thời gian trước mắt để giải quyết những khó
khăn cho DN. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng cần
minh bạch trong thủ tục và quyết định cho vay đối
với DNNVV.
Thứ hai,
Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng cơ
chế, chính sách khuyến khích NHTM thành lập
những kênh tài chính riêng cho các DNNVV và tăng
mức dư nợ cho loại hình DN này, nhằm tạo điều
kiện cho các DNNVV tiếp cận với nguồn vốn tín
dụng ngân hàng.
Thứ ba,
Ngân hàng Nhà nước nên khuyến khích
các NHTM kết hợp với các Quỹ Bảo lãnh tín dụng
bằng cách đề ra các chính sách thích hợp. Khi NHTM
cho DNNVV vay thì rủi ro đã gần như bằng không
(do các quỹ bảo lãnh tín dụng hiện nay đều thuộc
sở hữu của nhà nước). Do đó, nên khuyến khích các
NHTM kết hợp với các Quỹ Bảo lãnh tín dụng bằng
cách không bắt các ngân hàng trích lập dự phòng
khi cho những DN đã được bảo lãnh vay, hoặc có
những ưu đãi khi tính doanh số cho vay loại hình
DN này vào tăng trưởng tín dụng... nhằm khuyến
khích các NHTM giảm lãi suất cho vay đối với loại
hình này và chủ động hơn trong việc hợp tác với các
quỹ bảo lãnh.
Thứ tư,
mặc dù nước ta đã có 10 Quỹ Bảo lãnh
tín dụng nhưng trên thực tế các quỹ này hoạt động
không thực sự hiệu quả, không đáp ứng được kỳ
vọng của các DNNVV là do sự phối hợp thiếu đồng
bộ trong quy trình cho vay và bảo lãnh giữa bên bảo
lãnh và bên cấp tín dụng... Đồng thời, quy định bảo
lãnh của Quỹ Bảo lãnh tín dụng không khác ngân
hàng khi yêu cầu DNNVV phải có phương án sản
xuất kinh doanh hiệu quả, có tài sản bảo đảm, nếu
không sẽ bị “loại ngay từ vòng đầu”.
Thứ năm,
trong mấy năm gần đây, Chính phủ
cũng đưa ra các gói hỗ trợ lãi suất lần lượt là 4% và
2% đã giúp cho DNNVV tiếp cận với nguồn vốn tín
dụng ngân hàng, vượt qua phần nào khó khăn. Nhà
nước nên tiếp tục có gói hỗ trợ để giúp các DN này
vượt qua khó khăn, nhất là các DN trong lĩnh vực
bất động sản.
Tài liệu tham khảo:
1. Quyết định số 193/2001/QĐ- TTg, ngày 20/12/2011 của Thủ tướng Chính
phủ về việc ban hành quy chế thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Bảo
lãnh tín dụng cho DNNVV;
2. Nghị định số 56/2009/NĐ-CP ngày 30/06/2009 của Chính phủ về trợ giúp
phát triển DNNVV.
3. Website:
/.
Thứ hai,
mức bảo lãnh tối đa 100% là quá cao,
không khuyến khích NHTM cùng chia sẻ rủi ro,
ngân hàng thận trọng hơn trong việc thẩm định và
cho vay dự án. Trong quy chế không quy định cụ
thể các trường hợp trên bảo lãnh có quyền từ chối
nghĩa vụ bảo lãnh. Vì vậy, trên thực tế trường hợp
Ngân hàng Phát triển Việt Nam bị yêu cầu thực hiện
nghĩa vụ bảo lãnh vô điều kiện, kể cả khi bên vay
không thực hiện đúng nghĩa vụ về sử dụng vốn
trong hợp đồng.
Quỹ Bảo lãnh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
tại các địa phương
Tính đến nay, cả nước có 10 địa phương thành
lập Quỹ Bảo lãnh tín dụng, nhưng chỉ có một số
quỹ hoạt động hiệu quả ở Vĩnh Phúc, TP. Hồ Chí
Minh... Sau 10 năm triển khai thực hiện, việc hỗ trợ
giải quyết khó khăn về tài chính cho DNNVV thông
qua mô hình này hiệu quả chưa cao, còn gặp nhiều
khó khăn trong huy động các nguồn vốn, vướng
mắc trong thành lập, tổ chức và điều hành quỹ.
Hầu hết chính quyền các địa phương đều nhận
thấy việc thành lập Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho
DNNVV là cần thiết, nhưng gặp khó khăn trong
việc cân đối ngân sách. Nguyên nhân là do, vốn rất
nhỏ và ngân sách địa phương phải đóng góp tối
thiểu 30% vốn điều lệ là rất khó, nhất là địa phương
nghèo có nhiều DNNVV cần bảo lãnh, khó có đủ
điều kiện thực hiện; tổ chức bộ máy và nhân sự làm
nghiệp vụ bảo lãnh hạn chế, nhất là vùng sâu, vùng
xa, vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn.
Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
Để hỗ trợ tài chính cho khu vực này, hầu hết các
quốc gia đều có Quỹ Phát triển DNNVV. Đây là một
nguồn vốn quan trọng giúp các DN khởi nghiệp.
Tại Việt Nam, việc thành lập Quỹ Hỗ trợ Phát triển
DNNVV đã được đặt ra từ 14 năm trước. Chính
phủ đã ban hành Nghị định 56/2009/NĐ-CP ngày
30/6/2009 về trợ giúp phát triển DNNVV cùng một
số các quy định khác về thành lập Quỹ Phát triển
DNNVV nhưng đến thời điểm này quỹ vẫn chưa đi
vào hoạt động.
Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa vượt khó,
hội nhập hiệu quả
Từ thực tế trên, bài viết đưa ra một số kiến nghị
về chính sách tài chính nhằm hỗ trợ các DNNVV
vượt qua khó khăn trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Thứ nhất,
ngoài việc giảm lãi suất huy động trong
thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước nên xem xét
nghiên cứu ban hành các chính sách hỗ trợ lãi suất
