TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2017
95
sự khác biệt về thời điểm DN ghi nhận thu nhập
hoặc chi phí và thời điểm pháp luật về thuế quy
định tính thu nhập chịu thuế hoặc chi phí được
khấu trừ khỏi thu nhập chịu thuế.
Khảo sát thực tế cho thấy, tại Việt Nam sự khác
biệt giữa hai loại hình chênh lệch vĩnh viễn và chênh
lệch tạm thời thể hiện ở những nội dung sau:
Thứ nhất,
dựa vào doanh thu và chi phí được ghi
nhận: Nếu chênh lệch phát sinh do sự khác biệt về thời
điểm DN ghi nhận thu nhập, hay chi phí và thời điểm
pháp luật về thuế quy định tính thu nhập chịu thuế,
hoặc chi phí được khấu trừ khỏi thu nhập chịu thuế là
các khoản chênh lệch tạm thời. Nếu chênh lệch giữa
lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế phát sinh từ
các khoản doanh thu, thu nhập khác, chi phí được ghi
nhận vào lợi nhuận kế toán nhưng lại không được tính
vào thu nhập, chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế
TNDN là các khoản chênh lệch vĩnh viễn.
Thứ hai,
dựa vào giá trị ghi sổ của tài sản: Chênh
lệch tạm thời chịu thuế phát sinh khi giá trị ghi sổ
của tài sản lớn hơn cơ sở tính thuế của tài sản đó,
hoặc giá trị ghi sổ của nợ phải trả nhỏ hơn cơ sở
tính thuế của nó. Chênh lệch tạm thời được khấu trừ
phát sinh khi giá trị ghi sổ của tài sản nhỏ hơn cơ sở
tính thuế của tài sản đó, hoặc giá trị ghi sổ của nợ
phải trả lớn hơn cơ sở tính thuế của nó. Nếu chênh
lệch không thuộc hai loại chênh lệch tạm thời chịu
thuế và chênh lệch tạm thời được khấu trừ thì sẽ là
chênh lệch vĩnh viễn.
Thứ ba,
dựa vào nghĩa vụ nộp thuế của DN: Khi
nghiệp vụ kinh tế phát sinh làm cho nghĩa vụ nộp
thuế của DN năm hiện tại tăng hơn so với các năm
trong tương lai, đây là khoản “Chênh lệch tạm thời
được khấu trừ”; Khi nghiệp vụ kinh tế phát sinh
làm cho nghĩa vụ nộp thuế của DN năm hiện tại
Phương pháp phân biệt các khoản
chênh lệch tạm thời và chênh lệch vĩnh viễn
Chuẩn mực kế toán số 17, thuế thu nhập doanh
nghiệp (TNDN) ban hành và công bố theo Quyết
định 12/2005/QĐ-BTC ngày 15/2/2005 của Bộ trưởng
Bộ Tài chính, đã hướng dẫn chi tiết về cơ sở để xác
định số chênh lệch giữa doanh thu, chi phí ghi nhận
theo kế toán và theo chính sách thuế hiện hành. Các
khoản chênh lệch này được chia thành hai loại, đó là
chênh lệch vĩnh viễn và chênh lệch tạm thời.
- Chênh lệch vĩnh viễn là các khoản chênh lệch
phát sinh khi thực hiện quyết toán thuế, cơ quan
thuế loại hoàn toàn ra khỏi doanh thu, chi phí khi
xác định thu nhập chịu thuế trong kỳ căn cứ theo
luật và các chính sách thuế hiện hành.
- Chênh lệch tạm thời là chênh lệch phát sinh do
PHƯƠNGTHỨC PHÂNBIỆT
CÁC KHOẢN CHÊNH LỆCHDOANHTHUVÀ CHI PHÍ
ThS. TRẦN THỊ LAN HƯƠNG, ThS. NGÔ THỊ HƯỜNG
- Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải
Ở Việt Nam hiện nay, các quy định về việc ghi nhận doanh thu và chi phí khi tính thuế thu nhập
doanh nghiệp có sự khác biệt giữa quy định của kế toán và quy định của thuế. Điều này tạo ra
sự chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Thông qua
phân biệt các khoản chênh lệch tạm thời và chênh lệch vĩnh viễn, bài viết trao đổi về việc trình bày
thông tin trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp chính xác và hợp lý hơn.
Từ khóa: Chênh lệch vĩnh viễn, chênh lệch tạm thời, chi phí khi tính thuế, doanh nghiệp
In Vietnam, regulations on recognizing
revenue and expenses when calculating
corporate income tax are different from the
accounting and tax regulations. This creates
a difference between accounting profit and
taxable income. By distinguishing temporary
differences and permanent differences, the
article helps to present the information on
the financial statements with more honesty,
accuracy and reasonability.
Keywords: Permanent difference, temporary
difference, tax expense, business
