66
KINH TẾ - TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
của các công ty đa quốc gia. Hoạt động chuyển giá
được thiết lập trên cơ sở tận dụng các điểm khác biệt
trong chính sách thuế của các quốc gia khác nhau và
thường được thực hiện bởi các công ty đa quốc gia
– chủ thể có lợi thế trong chuyển giá nhờ có các chi
nhánh được thành lập tại nhiều quốc gia.
Chuyển giá là một hiện tượng phổ biến ở nhiều
quốc gia. Chuyển giá ra đời như một sự tất yếu do
quá trình phát triển của các công ty đa quốc gia và
xu hướng vận động của dòng vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài (FDI). Do theo đuổi các mục tiêu như
lợi nhuận, phát huy tối đa hiệu quả của dòng tiền,
phát huy lợi thế cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường…
các công ty đa quốc gia có thể tính toán, phân bổ
các chi phí cho các công ty thành viên thông qua
cơ chế định giá chuyển giao thích hợp đối với các
sản phẩm/dịch vụ được giao dịch xuyên biên giới
song vẫn trong phạm vi nội bộ của tập đoàn để khai
thác sự khác biệt về chính sách thuế giữa các quốc
gia. Bằng cách này, các công ty đa quốc gia sẽ giảm
thiểu được nghĩa vụ thuế và do đó tăng tương ứng
lợi nhuận tổng thể khi lợi nhuận được chuyển đến
nơi có thuế suất thấp/thiên đường thuế hoặc nơi ít
có khả năng bị điều tra.
Nền kinh tế Nga trong thời gian vừa qua cũng đã
đón nhận lượng vốn FDI đáng kể và tình hình chuyển
giá cũng diễn ra phức tạp. Những năm 1990, do sự
thiếu hụt lượng vốn FDI vào những lĩnh vực thiết
yếu, chính phủ Nga chủ trương cải cách nền kinh
tế theo hướng kinh tế thị trường phi tập trung, định
giá thấp đồng nội tệ, tư hữu hóa và liên doanh với
các doanh nghiệp nước ngoài (Vasilyev, 2000). Đồng
thời, Chính phủ Nga cũng đề ra hàng loạt chính sách
ưu đãi thu hút FDI như giảm thuế thu nhập cho chi
Vài nét về chuyển giá
và thực trạng chuyển giá tại Liên bang Nga
Chuyển giá được hiểu là việc thực hiện chính
sách giá đối với hàng hóa, dịch vụ và tài sản được
chuyển dịch giữa các thành viên trong tập đoàn
qua biên giới không theo giá thị trường nhằm tối
thiểu hóa số thuế của các công ty đa quốc gia trên
toàn cầu (Theo Andrew Lymer & Jonh Hasseldine).
Về bản chất, hoạt động chuyển giá hướng tới điều
chỉnh giá chuyển giao các hàng hóa, dịch vụ của các
bên tham gia trong giao dịch liên kết nhằm tối thiểu
hóa số thuế phải nộp, từ đó, tối đa hóa lợi nhuận
CHÍNH SÁCHKIỂMSOÁT CHUYỂNGIÁ
TẠI LIÊNBANGNGAVÀ BÀI HỌC CHOVIỆT NAM
ThS. LÊ THANH HÀ
- Học viện Tài chính
Bên cạnh những thành tựu quan trọng mà khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đóng góp vào
nền kinh tế Việt Nam, những bất cập trong hoạt động của khu vực kinh tế này cũng tạo ra nhiều
thách thức đối với quản lý nhà nước, trong đó có hoạt động kiểm soát chuyển giá tại các chi nhánh
công ty đa quốc gia. Trên cơ sở phân tích một số điểm quan trọng trong chính sách chống chuyển
giá của Nga, bài viết nêu một số bài học đối với công tác kiểm soát chuyển giá của các doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Từ khóa: Chuyển giá, chính sách thuế, quản lý thuế, công ty đa quốc gia
In addition to the important achievements
that the foreign investors have contributed
to the local economy, there have been also
shortcomings in the performance of this sector
posingchallenges to the state management
including controlling transfer pricing at
multinational company branches. Based on
the analysis of Russian fight against transfer
pricing, the paper mentions a number of views
on controlling transfer pricing in Vietnam.
Keywords: transfer pricing, tax policy, tax
administration, multinationals
Ngày nhận bài: 2/6/2017
Ngày hoàn thiện biên tập: 20/6/2017
Ngày duyệt đăng: 23/6/2017
