TÀI CHÍNH -
Tháng 2/2017
15
còn lại sẽ không đủ bù đắp chi phí ban đầu, hoặc sẽ
không có lợi nhuận.
iii) Động cơ thúc đẩy việc trốn thuế của các DN, cá
nhân: Nếu DN, cá nhân cho rằng họ đang bị gánh nặng
về thuế do phải thực hiện nghĩa vụ thuế tại cùng 2 quốc
gia cho cùngmột khoản thu nhập hoặc tài sản, thì có thể
nảy sinh các hành vi khai tăng chi phí, hoặc giảmdoanh
thu nhằm giảm nghĩa vụ thuế phải nộp tại các quốc gia
mà họ có nghĩa vụ. Hành vi trốn thuế này sẽ dẫn đến
việc các quốc gia bị thất thu ngân sách về thuế và lãng
phí một số các nguồn lực không cần thiết phải bỏ ra của
DN để thực hiện các hành vi trốn thuế.
iv) Ảnh hưởng đến lợi ích và dòng tiền của DN: Việc
phải chịu nộp thuế hai lần đối với cùng một khoản thu
nhập hoặc tài sản sẽ làm ảnh hưởng đến dòng tiền của
DN. DN sẽ phải bỏ ra một khoản chi phí bằng tiền vô
ích để thực hiện việc tuân thủ quy định của pháp luật;
đôi khi những quy định không rõ ràng về việc đánh
thuế trùng dẫn đến tình trạng DN không ý thức được
rằng, họ đang thuộc đối tượng không phải nộp, hoặc
nộp ít hơn rất nhiều khoản thuế mà bình thường họ đã
đang thực hiện.
Giải pháp tránh đánh trùng thuế
Phương thức tránh đánh trùng thuế
Phổ biến hiện nay có 2 phương thức giúp tránh
đánh trùng thuế. Cụ thể gồm:
Phương thức đơn phương:
Là phương thức mà mỗi
quốc gia tham gia trong đầu tư tự đưa ra những quy
định trong nội luật nhằm giảm bớt sự đánh thuế trùng.
Ngày nay, phần lớn các quốc gia trên thế giới đều đơn
phương đưa ra các quy định để thực hiện việc đánh
thuế trùng. Phương thức này sẽ tạo ra nhiều xung đột
lợi ích về thuế giữa các quốc gia, giữa DN, cá nhân và
cơ quan thuế.
Phương thức đa phương:
Là phương thứcmà các quốc
gia cùng nhau ký kết các hiệp định chung nhằm hạn
chế việc đánh trùng thuế và phân định quyền, nghĩa
vụ của mỗi bên. Các hiệp định thuế song phương được
đàmphán trên cơ sở của các chính sách tiền tệ, tài chính
và các chính sách kinh tế khác của mỗi quốc gia. Đây là
phương thức cho phép việc đánh thuế trùng một phần,
hoặc hạn chế tối đa việc đánh thuế trùng giữa các quốc
gia và đây cũng là phương thức tạo ra được sự cân bằng
lợi ích giữa DN, cá nhân với nhà nước và giữa chính
phủ các quốc gia với nhau.
Biện pháp tránh đánh trùng thuế
i) Biện pháp miễn thuế: Nước cư trú sẽ không
đánh thuế đối với thu nhập, mà theo quy định của
Hiệp định có thể bị đánh tại nước đặt cơ sở thường
trú hay nước nguồn.
- Miễn thuế toàn phần: Nước cư trú sẽ không tính
đến thu nhập đã được nộp thuế ở nước ngoài, trong khi
xác định mức thuế suất áp dụng đối với các phần thu
nhập phải chịu thuế còn lại.
- Miễn thuế luỹ tiến: Nước cư trú có tính đến khoản
thu nhập được miễn ở nước ngoài, trong khi xác định
mức thuế suất áp dụng đối với phần thu nhập còn lại
phải nộp thuế.
ii) Biện pháp khấu trừ thuế: Nước cư trú sẽ tính số
thuế phải thu trên cơ sở tổng thu nhập của đối tượng
nộp thuế (kể cả thu nhập ở nước ngoài), sau đó nước
cư trú sẽ cho phép đối tượng nộp thuế được khấu trừ
số thuế đã nộp vào số thuế phải nộp tại nước cư trú đó.
- Khấu trừ toàn bộ: Quốc gia cư trú cho phép khấu
trừ toàn bộ số thuế đã thanh toán tại nước ngoài đối với
số thu nhập có thể bị đánh thuế tại nước cư trú.
- Khấu trừ phổ thông: Số thuế được khấu trừ tại
nước cư trú cho số thuế đã thanh toán tại nước khác
được giới hạn trong tổng số thuế mà nước cư trú (theo
nội luật của mình) có thể thu được trên tổng số thu
nhập có nguồn nước ngoài đó.
iii) Biện pháp trừ chi phí: Các nước thực hiện thu
thuế với thuế suất toàn phần với thu nhập có nguồn từ
nước ngoài của đối tượng cư trú và số thuế đã thanh
toán tại nước ngoài trên khoản thu nhập của đối tượng,
được coi một cách đơn giản như là khoản chi phí được
trừ khi xác định thu nhập chịu thuế. Như vậy, phương
pháp này chỉ tạo ra một sự giảm nhẹ rất ít đối với việc
đánh thuế.
iv) Biện pháp khoán thuế: Phương pháp này chỉ
có thể áp dụng trong điều kiện tồn tại hiệp định tránh
đánh thuế hai lần mà không thể áp dụng 1 cách đơn
phương. Theo phương pháp này, nước cư trú cho phép
1 khoản khấu trừ (nước ngoài) với mức thuế suất lớn
hơn mức thuế suất hiện hành được áp dụng tại nước
nguồn. Nghĩa là, nếu không có hiệp định sẽ phải có
một số thuế thu nhập nhất định được thanh toán, nếu
không có sự miễn thuế. Việc khấu trừ thuế cũng có thể
được thực hiện cả đối với trường hợp thuế được miễn
do chính sách thuế của nước tiếp nhận đầu tư.
Tài liệu thamkhảo:
1. Báo cáo của Cơ quan phúc thẩm, Hoa Kỳ - Thuế chống bán phá giá và thuế đối
kháng chính thức đối với một số sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc, WT/DS379/
AB/R,WTO, tháng 3/2011;
2. SLIPOP.10-84,GPXInternationalTireCorp.v.UnitedStates,2010WL(tòaánThương
mại quốc tế Hoa Kỳ, 04/08/2010.
3.WorldTradeLaw.net, “Commentary on Appellate Body report, United States –
DefinitiveAnti-dumpingandCountervailingDutiesonCertainProductsfromChina,”
WorldTradeLaw.net Dispute Settlement Commentary (DSC).
.
net/dsc/ab/us-adcvdchina(dsc)(ab).pdf.
