50
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
Thực trạng nợ tại các tập đoàn, tổng công ty
Báo cáo của Chính phủ về tình hình tài chính và
kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2013
của các doanh nghiệp (DN) do Nhà nước nắm giữ
100% vốn điều lệ và DN có cổ phần, vốn góp của
Nhà nước tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIII cho
thấy, tổng số nợ phải trả là 1.514.915 tỷ đồng, tăng
9% so với năm 2012. Cụ thể, tính đến thời điểm kết
thúc năm tài chính 2013, cả nước có 796 DN do Nhà
nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Trong đó, có 8 tập
đoàn (TĐ) kinh tế, 100 tổng công ty (TCT) nhà nước,
25 công ty TNHH một thành viên mô hình mẹ - con,
309 công ty TNHH một thành viên độc lập công ích
và 354 công ty TNHH một thành viên độc lập hoạt
động sản xuất kinh doanh thương mại. Tổng tài
sản của các DN theo báo cáo hợp nhất trong năm
2013 là 2.869.120 tỷ đồng, tăng 12% so với năm 2012.
Năm 2013, lợi nhuận trước thuế của các DNNN đạt
181.530 tỷ đồng, tăng 15% so với 2012. Trong đó,
khối TĐ đạt 137.648 tỷ đồng, tăng 14% và chiếm
76% tổng lợi nhuận trước thuế của DN cả nước.
Khối TCT đạt 30.669 tỷ đồng, tăng 35%.
Báo cáo cũng cho thấy, các DNNN đang hoạt
động chủ yếu bằng vốn vay. Cụ thể, tổng số nợ phải
trả của các TĐ, TCT năm 2013 là 1.514.915 tỷ đồng,
tăng 9% so với năm 2012. Hệ số nợ phải trả/vốn
chủ sở hữu bình quân là 1,45 lần. Trong đó, 41 TĐ,
TCT có tỷ lệ nợ phải trả/vốn chủ sở hữu lớn hơn 3
lần. Tăng nhiều nhất trong số nợ phải trả của DN
là nợ vay từ các ngân hàng thương mại và tổ chức
tín dụng (NHTM, TCTD) với 489.260 tỷ đồng, tăng
12,3%. Các DN nợ tương đối lớn là Tập đoàn Điện
lực Việt Nam (EVN): 78.583 tỷ đồng, Tập đoàn Công
nghiệp Than - Khoáng sản (TKV): 49.566 tỷ đồng…
Các TĐ, TCT cũng đang nợ nước ngoài 325.936 tỷ
đồng. Trong đó, vay lại vốn ODA của Chính phủ là
125.061 tỷ đồng; vay nước ngoài được Chính phủ
bảo lãnh là 122.543 tỷ đồng, còn lại là tự vay, tự trả.
Mặc dù tổng tài sản của khối DNNN là 2.639.916
tỷ đồng, tăng 10,8% so với năm 2012 song tỷ trọng
đầu tư tài chính dài hạn/tổng tài sản chỉ ở mức 7,1%.
Các TĐ, TCT lại có tổng nợ phải thu là 298.645 tỷ
đồng, trong đó, nợ khó đòi là 10.329 tỷ đồng, tăng
15,8%. Một số đơn vị có tỷ lệ nợ phải thu ở mức cao
(trên 50%) như công ty mẹ của: TCT Xây dựng Công
trình giao thông 8, nợ phải thu 1.054,489 tỷ đồng,
bằng 73%; TCT Xây dựng Trường Sơn 1.123,542
tỷ đồng, bằng 64,7%; TCT Xây dựng Thăng Long
1.037,583 tỷ đồng, bằng 58,4%…
Đặc biệt, số nợ phải thu bị xếp vào diện khó đòi,
nguy cơ mất vốn cũng ở mức cao với 10.329 tỷ đồng.
Đứng đầu bảng về nguy cơ mất vốn vì những khoản
nợ trên phải kể đến TĐ Dầu khí Quốc gia Việt Nam
(PVN) với 2.856 tỷ đồng. Tiếp đến là các TCT: Cảng
THỰCTRẠNGVÀGIẢI PHÁPQUẢNLÝNỢ
TRONG CÁC TẬP ĐOÀN, TỔNG CÔNGTY NHÀNƯỚC
TS. NGUYỄN THỊ HÀ –
Học viện Tài chính
Làm thế nào để quản lý hiệu quả nợ trong các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước
luôn là vấn đề thu hút sự quan tâm lớn của dư luận, cũng như các cơ quan quản lý. Trên cơ
sở khái quát thực trạng nợ cũng như công tác quản lý nợ, bài viết đề xuất một số giải pháp
khắc phục hạn chế, nâng cao hiệu quả quản lý nợ của của các tập đoàn, tổng công ty.
T ng tài s n V n
ch s h u
Doanh thu L i nhu n
trư c thu
N
ph i tr
N
ph i thu
2012
2013
2.534
2.869
973
297
293
1.155
1.051
182
155
1.709
1.691
1.145
HÌNH1: TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÁC TẬP ĐOÀN,
TỔNG CÔNG TY NHÀ NƯỚC NĂM 2013 (tỷ đồng)
Nguồn: Báo cáo Chính phủ tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIII
