TÀI CHÍNH -
Tháng 3/2015
53
Chính sách cổ tức: Nhìn ở góc độ lý thuyết
Việc nghiên cứu tác động của chính sách cổ tức
lên giá cổ phiếu trên thị trường hiện nay vẫn còn
nhiều tranh cãi và có hai luồng ý kiến trái ngược
nhau. Theo nhiều nghiên cứu trên thế giới, chính
sách cổ tức không làm thay đổi giá trị công ty, do
đó không làm ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Lập
luận của những nghiên cứu này dựa trên lý thuyết
cổ tức không liên quan đến giá trị công ty của
Miller & Modigliani (1961). Tuy nhiên, trong thực
tế, các nhà quản lý công ty lại thường chỉ chuyển
đến cổ đông những thông tin khả quan về kết quả
hoạt động kinh doanh và giữ lại những thông tin
xấu cho đến khi có các quy định hoặc những giới
hạn tài chính khiến họ phải công bố các thông tin
đó ra bên ngoài. Điều này thể hiện qua các nghiên
cứu của: Ball và cộng sự (1979), Baker và cộng sự
(1985) và Baker & Powel (1999). Partington (1985)
cũng đưa ra kết luận về việc các nhà quản lý ở Úc
đã xem việc chi trả cổ tức cho cổ đông là một kênh
hỗ trợ giá cho cổ phiếu.
Quan điểm thứ hai cho rằng, có sự liên quan
giữa chính sách cổ tức và giá trị doanh nghiệp
(DN), bao gồm cả việc làm tăng hoặc làm giảm giá
trị DN, dẫn đến thay đổi và gây ra dao động giá cổ
phiếu (Gordon, 1959; Merton and Rock, 1985; Miller
và Scholes, 1978) Nhiều nghiên cứu thực nghiệm
chứng minh rằng, chính sách cổ tức có ảnh hưởng
đến giá trị thị trường (Kanwal Iqbal Khan, Aamir
and Arslan, 2009)… Bằng việc áp dụng phân tích
hồi quy, Amihud và Murgia (1997) đã nghiên cứu
tác động của việc công bố cổ tức và thu nhập tại thị
trường Đức để kiểm tra sự biến động giá cả có liên
quan đến cổ tức và thu nhập, dựa trên mẫu gồm
200 công ty trong giai đoạn 1988-1992. Họ thấy rằng
những khoản cổ tức và thu nhập bất thường có thể
giải thích cho sự biến động giá cổ phiếu. Mặc dù
công bố thu nhập có trước công bố chia cổ tức ở
Đức nhưng kết quả của Amihud và Murgia ngụ ý
rằng, thông báo chia cổ tức là tín hiệu lớn hơn so
với thông báo thu nhập trước đó về thu nhập hiện
tại. Dyl và Weigand (1993) đã cung cấp bằng chứng
chỉ ra rằng cổ tức bằng tiền mặt cho thấy, lợi nhuận
của công ty và dòng tiền sẽ ít rủi ro. Nghĩa là, có
một mối quan hệ thống kê có ý nghĩa mạnh mẽ giữa
chính sách cổ tức và giá trị thị trường của công ty.
Kanwal, Arslan, Nasir & Maryam Khan (2011)
thông qua mô hình hiệu ứng cố định và ngẫu nhiên
đã giải thích tác động của chính sách cổ tức lên giá
chứng khoán và đưa đến kết luận: Cổ tức, thu nhập
trên mỗi cổ phần, thu nhập trên vốn chủ sở hữu và
lợi nhuận sau thuế tương quan dương với giá cổ
phiếu, trong khi lợi nhuận giữ lại có tương quan âm
với giá cổ phiếu và giải thích đáng kể những thay
đổi trong giá cổ phiếu. Những kết quả này, nhấn
mạnh chính sách cổ tức đóng vai trò quan trọng vì
chính sách cổ tức cung cấp tín hiệu về sự thành công
của công ty.
Các nghiên cứu trên đều cho rằng, lý thuyết sự
độc lập của cổ tức là không thực tế và chính sách
cổ tức có ảnh hưởng đến giá trị thị trường của DN.
Thực trạng tại Việt Nam
Ở Việt Nam, khi kiểm tra mối quan hệ giữa chính
TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH CỔTỨC LÊNGIÁ CỔ PHIẾU
CỦADOANHNGHIỆP
ThS. PHÙNG TẤT HỮU -
Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam
Chính sách cổ tức luôn là vấn đề thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư khi đưa ra quyết định
đầu, tuy nhiên sự tác động của chính sách này đến giá cổ phiếu như thế nào, đến nay vẫn
chưa có câu trả lời thuyết phục. Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích chính sách cổ tức, tương
quan chính sách cổ tức với giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam, bài viết
phần nào lý giải vấn đề trên và đề xuất các gợi ý cho doanh nghiệp lựa chọn chính sách cổ
tức hợp lý.
