TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2015
41
thoại với các nhà tài trợ hàng năm dẫn chứng khả
năng cạnh tranh giữa các loại hình DN theo tỷ phần
đóng góp cho xuất khẩu. DNNVV nhìn chung đang
mất thế cạnh tranh khi tham gia vào hệ thống sản
xuất toàn cầu so với các DN lớn.
Điểm một vài nguyên nhân
Có thể điểm qua một vài nguyên nhân dẫn đến
tình trạng trên là:
Thứ nhất,
khung pháp lý về DNNVV chưa thực
hoàn chỉnh, hệ thống chính sách trợ giúp phát triển
tuy nhiều nhưng còn chắp vá, thiếu đồng bộ, kém
hiệu lực trở thành “lực cản” vô hình lớn cho hỗ trợ
phát triển DNNVV.
Thứ hai,
việc nền kinh tế chưa có mô hình tăng
trưởng phù hợp lại thêm chậm trễ tái cơ cấu, đặc
biệt là tái cơ cấu các khu vực DN đã dẫn đến tình
trạng chưa phát huy đúng mức vai trò của kinh tế
tư nhân mà nền tảng là DNNVV.
Thứ ba,
do nguồn tài lực hạn chế, nguồn nhân
lực yếu nên rất khó hiện thực hóa chủ trương, chính
sách hỗ trợ phát triển khu vực DNNVV của Đảng,
Nhà nước.
Thứ năm,
chủ trương, đường lối, chính sách dù
đúng nhưng thiếu bộ máy tổ chức triển khai hữu
hiệu, vai trò chủ trì, đầu mối không rõ ràng, hành
chính hóa bộ máy công lập hỗ trợ phát triển DNNVV
vô tình hạn chế nhiều nỗ lực của Nhà nước...
Giải pháp tháo gỡ khó khăn
Một là,
xây dựng và thực hiện chiến lược mới (10
năm, tầm nhìn 20 năm) phát triển khu vực DNNVV
theo hướng kết hợp hài hòa giữa tiêu chí số lượng
và chất lượng, chú trọng cơ cấu DNNVV với quy
mô vừa, quy mô lớn thích ứng mô hình tăng trưởng
mới của nền kinh tế theo hướng phát triển dựa vào
khoa học và công nghệ cao, nguồn nhân lực chất
lượng cao, giá trị gia tăng cao và tham gia sâu vào
chuỗi sản xuất toàn cầu;
Hai là,
tái cấu trúc hệ thống tổ chức hỗ trợ phát
triển DNNVV theo cách thu gọn vai trò độc tôn của
mô hình “công lập”, tăng cường vai trò của các tổ
chức xã hội - nghề nghiệp thực hiện 01 số dịch vụ
công lập (như Hiệp hội DNNVV Việt Nam, các Hiệp
hội ngành nghề ...), hiện thực hóa mô hình “xã hội
hóa” và “dân sự hóa” các hoạt động trợ giúp này;
Ba là,
từng bước chấm dứt các hình thức trợ giúp
phát triển DNNVV theo kiểu “ban phát, xin cho”
mà thay vào đó là các hình thức ưu đãi “chọn gửi”
theo đúng nguyên tắc thị trường tập trung vào các
lĩnh vực, ngành, hàng mà Nhà nước có chiến lược
phát triển lâu dài, định lượng được hiệu quả, thu
hồi được vốn đầu tư;
Bốn là,
đẩy mạnh tái cơ cấu đầu tư công gắn với
khuyến khích đầu tư tư nhân có sự tham gia của các
DNNVV theo các chương trình phát triển nông thôn
mới, nhân rộng mô hình “điểm” thành công về hợp
tác xã kiểu mới, mô hình trang trại, cánh đồng mẫu
lớn, chế biến, xuất khẩu hàng hóa nông phẩm đạt
tiêu chuẩn chất lượng cao;
Năm là,
sớm tổng kết Nghị định 56/CP/2009 ngày
30/06/2009 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ
phát triển DNNVV và Nghị định 45/CP/2010 ngày
21/04/2010 của Thủ tướng Chính phủ về công tác
hội, đoàn nhằm đẩy nhanh tiến độ xây dựng Luật
hỗ trợ phát triển DNNVV, “luật hóa” chủ trương,
chính sách hỗ trợ phát triển và Luật về công tác hội,
hiệp hội, tách bạch rõ chức năng tổ chức xã hội -
nghề nghiệp chuyên trợ giúp phát triển DNNVV;
Sáu là,
nghiên cứu sớm triển khai khuyến nghị
của Thủ tướng Chính phủ về nâng hạn mức cho vay
tín chấp đối với khu vực DNNVV trên cơ sở xây
dựng hệ thống thông tin đánh giá, xếp hạng phù
hợp đối với số DN tuy có khó khăn tạm thời, nhưng
có tiềm năng và triển vọng khôi phục, phát triển tốt
trở lại.
0
5
10
15
20
25
7,0
Giá thành s n xu t linh, ph ki n cao
Tay ngh công nhân chưa đáp ng k p nhu c u
S chi ph i c a các đ u m i ch y u trong chu i cung ng
Chưa ti p c n đư c công ngh phù h p
Quy mô nh
Ch t lư ng s n ph m chưa đ t yêu c u
Chính sách h tr chưa đ m nh
Nguyên li u s n xu t ph ki n v n ph i nh p kh u
7,3
9,9
10,3
10,3
16,7
18,4
20,1
NGUYÊN NHÂN DNNVV CHƯA THAM GIA ĐƯỢC VÀO CHUỖI CUNG ỨNG (%)
Nguồn: Diễn đàn kinh tế mùa Xuân, Ủy ban Kinh tế Quốc hội, 2015
