TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2015
47
đó, những thay đổi căn bản về KTSTQ đã nêu rõ:
- Các trường hợpKTSTQ là kiểm tra khi có dấu hiệu
vi phạmpháp luật hải quan và pháp luật liên quan đến
xuất khẩu, nhập khẩu; Kiểm tra trên cơ sở áp dụng
quản lý rủi ro đối với các trường hợp khác và Kiểm tra
việc tuân thủ pháp luật của người khai hải quan;
- Địa điểm kiểm tra là tại trụ sở cơ quan hải quan,
trụ sở người khai hải quan;
- Thời hạn kiểm tra là 05 năm, kể từ ngày đăng ký
tờ khai hải quan;
- Các quy định về thẩm quyền ra quyết định kiểm
tra, trình tự kiểm tra, thời hạn kiểm tra, việc xử lý kết
quả kiểm tra; quyền, trách nhiệmcủa cơ quan hải quan,
của trưởng đoàn kiểm tra; quyền, nghĩa vụ người khai
hải quan trong KTSTQ cũng được thể hiện rõ;
- Các trường hợp KTSTQ để đánh giá tuân thủ
pháp luật đối với DN ưu tiên, DN thực hiện các dự
án trọng điểm quốc gia, các tập đoàn, tổng công ty có
cơ sở sản xuất, chi nhánh hoạt động xuất khẩu, nhập
khẩu tại nhiều địa bàn cũng được chỉ rõ thẩm quyền
ký quyết định kiểm tra
Các quy định về thủ tục hải quan ở khâu trong
thông quan ngày một đơn giản hóa đã luôn tạo điều
kiện thuận lợi cho DN khi thực hiện thủ tục hải quan
và tạo điều kiện tối đa cho thương mại phát triển.
Các công việc kiểm tra hải quan hiện nay sẽ căn bản
là KTSTQ để đánh giá tính tuân thủ pháp luật của
người khai hải quan. Với những hướng dẫn nghiệp vụ
KTSTQ ở quy trình KTSTQ hiện tại đã bộc lộ nhiều bất
cập và chưa đáp ứng được các yêu cầu thay đổi trong
nghiệp vụ kiểm tra phù hợp với các quy định trong các
văn bản pháp luật hải quan hiện nay.
Giải pháp phát huy hiệu quả quy trình
kiểm tra sau thông quan
Để hoạt động KTSTQ luôn phát huy được vai trò và
hiệu quả công tác kiểm tra, quy trình KTSTQ cần phải
thay đổi là một yêu cầu tất yếu trong hoạt động kiểm
tra của Hải quan Việt Nam hiện nay. Theo đó, trong
thời gian tới, quy trình KTSTQ cần được hoàn thiện
theo hướng sau:
Thứ nhất,
thống nhất tên của Quyết định số 3550/
QĐ-TCHQ ngày 01/11/2013 của Tổng cục Hải quan
liên quan đến công tác KTSTQ là: Bộ Quy trình nghiệp
vụ KTSTQ đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
Khi đó, nếu đề cập đến quy trình KTSTQ đối với hàng
hóa xuất khẩu, nhập khẩu là nói đến quy trình 2 của
Quyết định này. Như vậy, khi triển khai quy trình,
cũng như khi đề cập đến quy trình KTSTQ sẽ dễ hiểu,
dễ thực hiện và tránh nhầm lẫn.
Thứ hai,
tăng cường công tác đào tạo đội ngũ
cán bộ KTSTQ, bao gồm đào tạo những kiến thức
cơ bản cho toàn lực lượng, đào tạo chuyên sâu
cho một bộ phận để làm nòng cốt trong hoạt động
nghiệp vụ và đào tạo chuyên gia về kế toán, kiểm
toán trong nội bộ Ngành để phân công cán bộ
KTSTQ sao cho trình độ phù hợp với các yêu cầu
đặt ra đối với các cán bộ KTSTQ trong từng bước
của quy trình KTSTQ. Khi đã bố trí con người phù
hợp với yêu cầu trình độ trong từng bước của quy
trình, quy trình sẽ phát huy tối đa được vai trò của
mình trong quá trình vận dụng cũng như trong
quản lý của công tác KTSTQ.
Thứ ba,
nâng cao năng lực thu thập, tổng hợp, phân
tích, xử lý thông tin của công chức KTSTQ làm cho
thu thập tổng hợp, phân tích, xử lý thông tin trở thành
hoạt động thường xuyên, thói quen hàng ngày của
mọi công chức KTSTQ; kỹ năng thu thập, tổng hợp,
phân tích, xử lý thông tin tích lũy được trong từng
công chức không ngừng được nâng cao, để sau khi
thu thập, tổng hợp, phân tích, xử lý thông tin công
chức KTSTQ sẽ đề nghị chính xác được đối tượng cần
kiểm tra, như vậy yếu tố đầu vào của quy trình KTSTQ
sẽ được chuẩn hóa khi đó chất lượng đầu ra của quy
trình sẽ được nâng cao.
Thứ tư,
các quy trình trong bộ quy trình KTSTQ
cần được chuẩn hóa theo ISO trên nền ứng dụng công
nghệ thông tin, để hoạt động KTSTQ thực sự sẽ là hoạt
động chuyên sâu chuyên nghiệp trong ngànhHải quan
Thứ năm,
định kỳ tổ chức đánh giá hiệu quả của các
yếu tố đầu vào của quy trình KTSTQ đem lại trên cơ
sở kết quả đầu ra của quy trình để có định hướng cho
công tác KTSTQ trong tương lai, cũng như đề xuất các
công cụ hỗ trợ khác nhằm chuẩn hóa các yếu tố đầu
vào có vai trò quan trọng của quy trình để đầu ra của
quy trình là tối ưu, khi đó quy trình KTSTQ sẽ phát
huy hiệu quả cao.
Thứ sáu,
hoàn thiện cơ sở pháp lý để quy trình
KTSTQ được ban hành dưới thể thức văn bản quy
phạm pháp luật thay vì quy trình hướng dẫn mang
tính chất nội bộ ngành như hiện nay. Đồng thời, cần
bổ sung các hướng dẫn kiểm tra hồ sơ hải quan thông
qua các giao dịch điện tử trên hệ thống thông quan tự
động VNACCS/VCIS để đồng bộ với hệ thống các văn
bản pháp luật về hải quan hiện nay.
Tài liệu tham khảo:
1. PhạmNgọc Hữu: Nghiệp vụ kiểm tra sau thông quan, Hà Nội, tháng 4/2003;
2. Hoàng Trần Hậu: Sử dụng hiệu quả các công cụ kế toán, kiểm toán trong hoạt
động KTSTQ ở Việt Namhiện nay, Hà Nội, tháng 6/2005;
3. Luật Hải quan số 54/2014/QH13 được Quốc hội ban hành ngày 23/06/2014.
4. Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/01/2015 của Chính phủ; Thông tư số
38/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài Chính; Quyết định 3550/QĐ-TCHQ
ngày 01/11/2013 của Tổng cục Hải quan...
