52
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
Kết quả ước lượng cho thấy, với mức ý nghĩa
5%, LOSS và SHARE tác động dương và có ý nghĩa
đến PREM, biến TOBS tác động âm và có ý nghĩa
đến PREM. Tuy nhiên, dấu của hệ số ước lượng của
biến LOSS và TOBS không đạt như kỳ vọng, tức
bên thu mua sẽ định giá cao hơn nếu công ty mục
tiêu có các khoản lỗ kết chuyển, nói cách khác, bên
thu mua xem các khoản lỗ kết chuyển này giúp
giảm thiểu chi phí thuế TNdoanh nghiệp, bù đắp
cho việc định giá cao. Thực tiễn cũng cho thấy dù
nhiều công ty mục tiêu thua lỗ, nhưng vẫn thu hút
được các doanh nghiệp đi thâu tóm. Ngoài ra, mô
hình ước lượng cũng vượt qua kiểm định White
cho phương sai nhiễu thay đổi (p-value = 0.4808)
và kiểm định Breush & Godfrey cho tự tương quan
(p-value = 0.3497).
Một số những hạn chế
Thứ nhất,
về mẫu quan sát. Mặc dù thời gian
quan sát từ 2006 – 2014, nhưng sau xử lý và chọn
lọc chỉ còn lại 41 quan sát phù hợp cho phân
tích. Việc này bắt nguồn từ sự không minh bạch
các thông tin cho đại chúng, các nguồn cơ sở dữ
liệu không cập nhật đầy đủ và chính xác về các
giao dịch M&A. Mặt khác, khi sử dụng đòn bẩy
tài chính nhằm đại diện cho lá chắn thuế, do các
doanh nghiệp thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng
chiếm đến 14.6%, mà lĩnh vực này lại có tỷ lệ đòn
bẩy cao, dẫn đến chênh lệch dữ liệu lớn. Cũng
thế, chỉ có 12% doanh nghiệp trong mẫu 41 doanh
nghiệp có phát sinh lỗ luỹ kế.
Thứ hai,
xuất phát từ việc đo lường các biến:
- PREM trong nghiên cứu của Chow (2012)
tính bằng tỷ lệ giá chào bán trên giá giao dịch
bình quân với 2 khung thời gian 1 tuần và 4 tuần,
còn trong nghiên cứu này, tác giả tính bằng tỷ lệ
mệnh giá trên giá giao dịch bình quân cho 4 tuần.
Điều này xuất phát từ 3 nguyên nhân: (1) thông
tin M&A của nhiều công ty không được công bố
do các công ty mục tiêu hầu hết chưa niêm yết,
(2) ngày thông báo M&A không chính xác nên
không thể xác định giá giao dịch bình quân cho
1 tuần, (3) giá chào bán chỉ có 2 bên liên quan
biết với nhau.
- Theo quy định, các khoản lỗ kết chuyển chỉ
được chuyển lỗ trong 5 năm, vì thế một số công
ty trong nghiên cứu có khoản lỗ luỹ kế quá 5 năm
thì việc sử dụng chỉ tiêu lợi nhuận chưa phân phối
chưa phản ánh chính xác lợi ích của thuế.
- Lá chắn thuế chỉ tính đến các doanh nghiệp
sử dụng nợ, chưa tính đến tác động của khấu hao
tài sản.
Như vậy, kết quả nghiên cứu cho thấy vai trò
của thuế đối với doanh nghiệp trong các giao dịch
M&A. Mặc dù kết quả không như kỳ vọng, nhưng
là nghiên cứu mở đầu định hướng cho các nghiên
cứu sau về tác động của thuế lên các quyết định
M&A ở Việt Nam, nhất là khi M&A đang nổi lên
như một xu hướng phát triển nhằm tồn tại và cạnh
tranh với các doanh nghiệp nước ngoài, cũng như
đáp ứng những nhu cầu tái cơ cấu.
Tài liệu tham khảo:
1. Auerbach, A., & Reishus, D. (1987). The impact of taxation on mergers
and acquisitions Mergers and acquisitions (pp. 69-86): University of
Chicago Press;
2. Pyndick, R., & Rubinfeld, D. (1991). Microeconomics: Study guide:
McMillan Publisher;
3. Eccles, R., Lanes, K., & Wilson, T. (1999). Are you paying too much for
that acquisition? Harvard Business Review;
4. DePamphilis, D. (2009). Mergers, acquisitions, and other restructuring
activities: An integrated approach to process, tools, cases, and solutions:
Academic Press;
5. Chow, K.-C. (2012). The consequences of tax sheltering: New evidence
from M&As;
6. Damodaran, A. (2012). Investment valuation: Tools & techniques for
determining the value of any asset: Wiley & Sons;
7. Thông tư hướng dẫn thi hành Nghị định số 218/2013/NĐ-CP ngày
26/12/2013 của chính phủ quy định và hướng dẫn thi hành luật thuế
TNdoanh nghiệp (2014).
BẢNG 7: KẾT QUẢ ƯỚC LƯỢNG MÔ HÌNH (4)
DEPENDENT VARIABLE: PREM
Variable Coefficient
Std.Error
t-Statistic Prob.
C
0.8351
0.1760
4.7461 0.0000
LOSS
0.5584
0.2727
2.0479 0.0477
TOBS
-0.5145
0.2100 -2.4495 0.0192
SHARE
0.5689
0.2404
2.3661 0.0233
R-squared
0.3278 F-statistic
6.0132
Adjusted
R.squared
0.2733
Prob
(F-statistic)
0.0019
Nguồn: Tác giả tính toán
BẢNG 6: KẾT QUẢ ƯỚC LƯỢNG MÔ HÌNH (3)
DEPENDENT VARIABLE: PREM
Variable Coefficient
Std.Error
t-Statistic Prob.
C
1.7220
0.2417 7.1253 0.0000
TAXA
-0.6610
0.2615 -2.5276 0.0158
TOBS
-0.4447
0.2173 -2.0462 0.0477
R-squared
0.2599 F-statistic 6.6756
Adjusted
R.squared
0.2211
Prob
(F-statistic)
0.0033
Nguồn: Tác giả tính toán
