TÀI CHÍNH -
Tháng 7/2016
47
khăn, thị trường tài chính quốc tế tạm rơi vào tình
trạng trầm lắng khiến các nhà đầu tư Mỹ cũng như
các nước khác dè dặt hơn trong việc tham gia đầu
tư vào trái phiếu của các quốc gia khác.
Sau một thời gian chuẩn bị Bộ Tài chính đã chính
thức phát hành trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt
Nam lần thứ hai tại thị trường chứng khoán New
York vào ngày 25/1/2010. Trong lần phát hành này,
Việt Nam cũng phát hành trái phiếu quốc tế theo
phương thức 144A/ điều khoản S tương tự lần phát
hành trước. Các ngân hàng đồng bảo lãnh phát hành
chính là Barclays Bank PLC (Anh), Citigroup Global
Markets Inc (Mỹ) và Deutsche Bank Securities Inc
(Mỹ) theo hợp đồng mua bán trái phiếu đã ký ngày
22/1/2010 giữa Bộ Tài chính với các ngân hàng đồng
bảo lãnh. Ngân hàng Citibank là ngân hàng được
chọn làm đại lý thanh toán trái phiếu cho Bộ Tài
chính theo hợp đồng đại lý thanh toán đã ký ngày
14/1/2010 giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Citibank.
Tổng trị giá trái phiếu quốc tế phát hành lần này của
Chính phủ Việt Nam là 1 tỷ USD, kỳ hạn 10 năm,
đáo hạn vào ngày 29/1/2020 với lãi suất danh nghĩa
6,75%/năm, lợi tức phát hành là 6,95% và được giao
dịch theo phương thức T+4.
Cơ cấu các nhà đầu tư tính theo khu vực: hơn
một nửa số trái phiếu quốc tế của Chính phủ Việt
Nam được mua bởi các nhà đầu tư đến từ Mỹ (56%),
tăng mạnh so với lần phát hành đầu tiên; 28% từ các
nhà đầu tư châu Á và 16% từ các nhà đầu tư châu
Âu. Tính theo lĩnh vực: 73% là các quỹ đầu tư và
công ty quản lý tài sản, 10% là các quỹ bảo hiểm và
hưu trí, 10% là các ngân hàng và 7% là các nhà đầu
tư khác.
Lần phát hành thứ ba
Năm 2014, có khá nhiều điều kiện thuận lợi cho
việc huy động trái phiếu quốc tế của Việt Nam. Cụ
thể, các tổ chức xếp hạng tín dụng như Moody’s,
Standard&Poor và Fitch’s đều nhận định thời gian
gần đây nền kinh tế của Việt Nam đã có những cải
thiện tích cực. Đặc biệt, việc Fitch’s nâng hệ số tín
nhiệm quốc gia của Việt Nam lên một bậc từ B+ lên
BB- và Moody’s nâng từ B2 lên B1 đã góp phần giúp
tăng độ hấp dẫn của trái phiếu đối với giới đầu tư
trên thị trường quốc tế. Đây cũng là giai đoạn lãi suất
vay nợ trên thế giới có xu hướng giảm do các ngân
hàng trung ương các nước áp dụng chính sách nới
lỏng tiền tệ để kích thích phục hồi và tăng trưởng
kinh tế. Do vậy, đây là thời điểm thuận lợi để Chính
phủ phát hành trái phiếu quốc tế nhằm đảo nợ khi
thời hạn thanh toán của 2 khoản vay trước đó đang
tới gần và tái cấu trúc tỷ lệ nợ công hiện tại.
phân bổ tương đối đều giữa các khu vực mà không
bị dồn vào các nhà đầu tư châu Á. Phân theo đối
tượng các nhà đầu tư: Các quỹ đầu tư tài chính là
đối tượng quan tâm nhiều nhất đến trái phiếu chính
phủ Việt Nam (chiếm tới 51%), còn lại là các ngân
hàng (25%), các công ty bảo hiểm (17%) và các tổ
chức tài chính khác (7%). Trong khi các công ty bảo
hiểm chính là những nhà kinh doanh rủi ro lại chỉ
nắm giữ 17% số lượng trái phiếu quốc tế của Chính
phủ Việt Nam phát hành. Điều này cho thấy, niềm
tin của các nhà đầu tư đặt vào Việt Nam còn tương
đối thấp.
Lần phát hành thứ hai
Thời điểm đầu năm 2007, kinh tế thế giới đang
phát triển với tốc độ cao, tiềm năng về vốn lớn,
trong khi nền kinh tế Việt Nam cũng đang tăng
trưởng nhanh, nhu cầu về vốn thúc đẩy phát triển
kinh tế lớn. Cụ thể, dự án nhà máy lọc dầu số 1
Dung Quất đã khởi công từ năm 2005 và đang thiếu
vốn đầu tư. Vì vậy, nhằm đáp ứng nhu cầu về vốn
cho phát triển kinh tế, ngày 1/6/2007, Chính phủ đã
thông qua Nghị quyết số 07/2007/NQ-CP về việc
phát hành trái phiếu quốc tế ra thị trường vốn quốc
tế với các nội dung sau: Hình thức phát hành: theo
phương thức phát hành trái phiếu toàn cầu và theo
quy tắc 144A/Điều khoản S (tương tự đợt phát hành
2005); Mức phát hành: 1 tỷ USD; Thời hạn trái phiếu:
từ 15 - 20 năm; Loại ngoại tệ phát hành: USD; Mục
đích sử dụng cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tổng
công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Sông Đà
và Tổng công ty Lắp máy Việt Nam vay lại để thực
hiện đầu tư các dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất,
Dự án mua tàu vận tải, Dự án thủy điện Xê Ca Mản
3 và Nhà máy Thủy điện Hủa Na.
Tuy nhiên, đến cuối năm 2007, do thị trường
quốc tế không thuận lợi, việc phát hành trái phiếu
gặp phải rất nhiều khó khăn trước mắt, khó thành
công nên đã phải tạm ngừng các đợt phát hành trái
phiếu quốc tế. Kế hoạch phát hành 1 tỷ USD trái
phiếu ra thị trường quốc tế từ tháng 6/2007 đã bị
hoãn lại. Sự thận trọng đó bắt nguồn từ bối cảnh
kinh tế toàn cầu, đặc biệt là nền kinh tế Mỹ gặp khó
BẢNG 2: ĐẶC ĐIỂM TRÁI PHIẾU QUỐC TẾ 2010
CỦA CHÍNH PHỦ VIỆT NAM
Ngày phát hành
25/1/2010
Khối lượng phát hành
1 tỷ USD
Thời hạn (năm)
10
Giá (% so với mệnh giá)
97,1223
Lãi suất cố định (% /năm)
6,75
Nguồn: Bộ Tài chính
