62
KINH TẾ - TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
phạm vi cả nước hoặc ít nhất là theo vùng. Các Quỹ
Đầu tư phát triển địa phương hiện tại trở thành các
chi nhánh của quỹ thống nhất.
Thực hiện theo mô hình này sẽ giúp Chính phủ
giám sát tốt hơn vấn đề nợ của chính quyền địa
phương. Mặt khác, khuyến khích các chính quyền
địa phương thực hiện tốt hơn trong việc cân đối và
quản lý nợ củamình, ngoài ra sẽ giúp chính quyền địa
phương lựa chọn cẩn thận các dự án để đầu tư. Các
NHTM lúc này sẽ có nhiều khả năng mở rộng hướng
cho vay sang lĩnh vực chính quyền địa phương.
Như vậy, Quỹ Đầu tư phát triển địa phương
ra đời nhằm huy động vốn để thực hiện cho vay
và đầu tư trực tiếp phát triển kết cấu hạ tầng kinh
tế - xã hội tại địa phương. Tùy vào đặc điểm của
mỗi quốc gia, mô hình hoạt động của Quỹ được
thiết kế sao cho phù hợp với đặc điểm đó. Mô
hình hoạt động của FINDETER ở Colombia được
World Bank đánh giá là khá thành công trong
thời gian qua. Việt Nam cũng tương đồng với
Colombia trong việc phân quyền và phân cấp tài
khóa, vì thế mô hình FINDETER được cho là mô
hình mà Việt Nam có thể tham khảo trong quá
trình xây dựng và vận hành Quỹ Đầu tư phát
triển địa phương. Tuy nhiên, để có thể theo đuổi
mô hình FINDETER đòi hỏi phải có thời gian thay
đổi về nhận thức, cơ chế pháp lý cũng như thí
điểm để có thể rút ra những bài học kinh nghiệm
cần thiết trong việc xây dựng và vận hành theo
mô hình thống nhất như FINDETER.
Tài liệu tham khảo:
1. Peterson, G. (1996). Using municipal development funds to build municipal
credit markets. World Bank, Washington, DC;
2. Van Greuning, H., Gallardo, J., & Randhawa, B. (1998). A framework for
regulating microfinance institutions. World Bank Policy Research Working
Paper, (2061);
3. Freire, M., & Petersen, J. E. (Eds.). (2004). Subnational capital markets in
developing countries: from theory to practice. World Bank Publications;
4. Kehew, R., Matsukawa, T., & Petersen, J. (2005). Local Financing For Sub-
Sovereign Infrastructure In Developing Countries;
5. World Bank (2013). Đánh giá khung tài trợ cho cơ sở hạ tầng đ a phương ở
Việt Nam. Washington DC ; World Bank Group.
đặc biệt. Vì thế, các NHTM sẽ tránh được các rủi
ro khi cho chính quyền địa phương vay.
Rủi ro của FINDETER phải đối diện chính là khả
năng mất thanh toán của các NHTM. Tuy nhiên, để
hạn chế rủi ro này, trong cơ chế truy thu nợ bằng việc
chặn nguồn thu từ chính quyền Trung ương cấp cho
chính quyền địa phương, FINDETER sẽ nắm quyền
truy đòi nợ từ các NHTM. Do đó, nếu NHTM mất
khả năng thanh toán, FINDETER vẫn có thể thu hồi
được từ việc chặn nguồn thu từ chính quyền Trung
ương cấp cho chính quyền địa phương.
Đề xuất cho Việt Nam
Dựa trên mô hình và cơ chế hoạt động của
FINDETER cho thấy, Việt Nam hoàn toàn có khả
năng áp dụng mô hình này. Tuy nhiên, để có thể
áp dụng được, đòi hỏi phải có thời gian chuẩn bị và
điều chỉnh khung pháp lý hiện hành đặc biệt là cần
áp dụng thí điểm trước để rút kinh nghiệm trước
khi xây dựng một mô hình thống nhất. Từ sự thành
công của mô hình FINDETER ở Colombia, bài viết
đề xuất xây dựng mô hình Quỹ Đầu tư phát triển
địa phương cho Việt Nam như sau:
- Giai đoạn 1:
Có thể thí điểm mô hình này ở một
số địa phương nhất định. Dựa trên cơ sở Quỹ Đầu
tư phát triển địa phương hiện tại và chuyển sang
hoạt động dưới dạng quỹ như FINDETER nhưng
chỉ giới hạn trong phạm vi của địa phương đó. Điều
này đòi hỏi cần phải điều chỉnh khung pháp lý hiện
hành để phù hợp với mô hình mới. Giai đoạn này
cần có sự hỗ trợ mạnh từ Chính phủ để các chính
quyền địa phương có thể lựa chọn những dự án tốt
để vay vốn từ NHTM. Đồng thời, hỗ trợ các quỹ
ban hành khung thẩm định dự án thống nhất và rõ
ràng tạo điều kiện thuận lợi cho việc thẩm định dự
án của các NHTM.
- Giai đoạn 2:
Sau khi mô hình đi vào hoạt động
ổn định có thể sát nhập các Quỹ Đầu tư phát triển
địa phương lại thành một quỹ thống nhất trong
Nguồn
nhà nước
Quỹ Đầu tư
phát triển
địa phương
thống nhất
Các quỹ
Đầu tư phát triển
địa phương ở các
địa phương
Khoản vay
Nguồn
tư nhân
Ngân hàng
Thương mại
Chính quyền
địa phương
Nguồn thu từ
ngân sách Chính phủ
Khoản vay
Trả nợ
Trả nợ
Khoản vay
chiết khấu
Khoản vay
Trả nợ
Trả nợ
Truy đòi nợ
Nắm quyền
truy đòi nợ
Chặn từ tài khoản đặc biệt
HÌNH 3: ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA QUỸ ĐẦU TƯ
PHÁT TRIỂN ĐỊA PHƯƠNG TẠI VIỆT NAM
Nguồn: Tác giả tổng hợp
Quỹ Đầu tư phát triển địa phương ra đời nhằm
huy động vốn để thực hiện cho vay và đầu tư
trực tiếp phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã
hội tại địa phương. Tùy vào đặc điểm của mỗi
quốc gia, mô hình hoạt động của Quỹ được
thiết kế sao cho phù hợp với đặc điểm đó.
