TÀI CHÍNH -
Tháng 5/2016
85
dự báo, cảnh báo sớm và gắn kết hệ thống này với
dịch vụ tư vấn nông nghiệp; thay đổi phương pháp
canh tác và lựa chọn giống phù hợp với các vùng đất
có những biến đổi khác nhau về khí hậu; xây dựng
năng lực nghiên cứu và phát triển để có thể giải
quyết được những thách thức mới nảy sinh của quá
trình biến đổi khí hậu và nước biển dâng; thúc đẩy
thị trường bảo hiểm nông nghiệp, tăng cường khả
năng ứng phó của nông dân đối với rủi ro, bảo đảm
nông nghiệp ít chịu tác động từ biến đổi khí hậu.
Thứ năm,
thực hiện các biện pháp như tăng cường
đầu tư công vào các công trình phòng, chống thiên
tai, giảm tác động bất lợi về môi trường, tăng cường
quản lý nước thải nông nghiệp, tăng cường áp dụng
các biện pháp giảm khí thải nhà kính; quán triệt tư
duy nền kinh tế xanh trong phát triển nông nghiệp.
Tư duy kinh tế xanh đòi hỏi thực hiện chiến lược
tăng trưởng xanh trong nông nghiệp.
“Đô thị hóa là một quá trình tất yếu, không thể
không xẩy ra, dù muốn hay không muốn tương lai
của thế giới vẫn nằm ở các thành phố”. Đó là kết
luận của Hội nghị thượng đỉnh thế giới về đô thị do
Liên hợp quốc tổ chức tại Ixtambul (Thổ Nhĩ Kỳ).
Thực tế tốc độ đô thị hóa của nước ta nói chung
đang diễn ra ngày càng nhanh về cả quy mô và số
lượng. Đô thị hóa nhanh trong điều kiện hiện nay
của nước ta thực sự làm nảy sinh nhiều bất cập. Phát
triển NNĐT được xem là giải pháp tối ưu để giải
quyết các bất cập này.
Mặc dù chỉ mới phát triển mạnh từ những năm
70 của thể kỉ XX trở lại đây song NNĐT đã góp phần
rất lớn trong chiến lược phát triển bền vững của các
đô thị trên thế giới. Ở nước ta nhìn chung NNĐT đã
hiện diện song còn ở dạng manh mún, phần lớn là sự
sáng tạo của người dân. Mặc dù phạm vi hoạt động
chưa rộng, mức độ phát triển chưa cao, chưa toàn
diện nhưng hiệu quả kinh tế - xã hội – môi trường
của NNĐT đã được chứng minh ở nhiều thành phố
thuộc nhiều nước phát triển và đang phát triển trên
thế giới. Hy vọng NNĐT sẽ là giải pháp và là hướng
đi chiến lược cho sự phát triển nhanh, bền vững của
các đô thị trong tiến trình đô thị hóa hiện nay của
nước ta.
vật nuôi chất lượng cao, đặc sản, phân bón, kỹ thuật
để cung cấp cho nhu cầu tại chỗ và thị trường bên
ngoài trong tiến trình phát triển NNĐT.
Định hướng phát triển nông nghiệp bền vững
Để phát triển bền vững nền nông nghiệp, những
năm tới, cần thực hiện một số mục tiêu và giải pháp
đột phá sau đây:
Thứ nhất,
đổi mới mô hình tăng trưởng, tiếp tục
thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng nâng
cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững gắn với xây
dựng nông thôn mới. Việc tái cơ cấu nền nông nghiệp
cần tập trung mạnh vào tái cơ cấu đầu tư công và
dịch vụ công trong nông nghiệp, tạo ra môi trường
thuận lợi cho hình thành có hiệu quả và bền vững
chuỗi giá trị nông sản dựa trên lợi thế so sánh của
từng vùng, từng địa phương; tiếp tục tập trung đầu
tư vào kết cấu hạ tầng; nghiên cứu và ứng dụng khoa
học và công nghệ, nhất là công nghệ sản xuất và chế
biến nông sản, tập trung phát triển sản phẩm có lợi
thế so sánh, có khả năng cạnh tranh và thị trường
tiêu thụ; đa dạng hóa thị trường, cả thị trường trong
nước và xuất khẩu; đầu tư phát triển nhân lực trong
nông nghiệp.
Thứ hai,
phải đặt người nông dân vào vị trí
trung tâm và vai trò chủ thể để thực hiện tái cơ cấu
nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; có cơ
chế, chính sách thúc đẩy ứng dụng sâu rộng khoa
học và công nghệ, nhất là công nghệ sinh học, công
nghệ thông tin vào sản xuất, quản lý nông nghiệp;
phát triển các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất
giữa nông dân với nông dân và giữa nông dân với
doanh nghiệp, hình thành cánh đồng mẫu lớn, gắn
sản xuất với chế biến và tiêu thụ. Xây dựng môi
trường thuận lợi thu hút các doanh nghiệp đầu tư
vào nông nghiệp; chuyển dịch cơ cấu lao động và
kinh tế nông thôn.
Thứ ba,
đẩy mạnh sản xuất lương thực, thực
phẩm, nhất là ở vùng sâu và xa. Gắn phát triển nông
nghiệp với xây dựng nông thôn mới. Đầu tư phát
triển hệ thống chợ bán buôn, bán lẻ, phát triển và hỗ
trợ thương mại, nhất là ở các vùng nông thôn hẻo
lánh; hướng dẫn các cơ sở sản xuất kinh doanh nông
nghiệp áp dụng tốt bộ quy chuẩn về thực hành nông
nghiệp tốt và tăng cường quản lý ở khâu chế biến
và lưu thông để bảo đảm lương thực, thực phẩm
an toàn.
Thứ tư,
để chủ động ứng phó hiệu quả với biến
đổi khí hậu, cần tập trung vào các lĩnh vực như: Nâng
cao năng lực quản lý và ứng phó rủi ro liên quan đến
thời tiết và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu
cũng như các rủi ro về thị trường. Cải thiện hệ thống
Ở Việt Nam, do nhu cầu phát triển đô thị và
công nghiệp - dịch vụ, quỹ đất nông nghiệp
ngày càng thu hẹp; thực tế này đòi hỏi cần
phải thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp,
chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, mở ra
hướng phát triển cho nông nghiệp đô thị.
