TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2016
37
Chỉ tính riêng trong lĩnhvực BHXH, năm2015, số
dư đầu tư Quỹ đã đạt hơn 435.129 tỷ đồng, tăng
65.600 tỷ đồng so với năm 2014. Số lãi thu được
ước đạt 32.000 tỷ đồng, tăng 127,6% so với năm
2014, đạt 106,7% so với kế hoạch Chính phủ
giao. Dự kiến năm 2016, số dư đầu tư quỹ sẽ đạt
475.176 tỷ đồng với số lãi thu từ các hoạt động
đầu tư quỹ đạt khoảng 34.200 tỷ đồng.
Quỹ, và ảnh hưởng tới độ an toàn của Quỹ cũng như
khả năng chi trả trong tương lai. Để thực hiện được
nguyên tắc này, cần thiết phải xác định được danh
mục đầu tư, các lĩnh vực đầu tư chủ yếu. Đối với
từng dự án đầu tư, phải đánh giá chính xác nhất hiệu
quả kinh tế dựa trên một hệ thống các chỉ tiêu khoa
học, từ đó mới có được quyết định đầu tư đúng đắn,
mang lại lợi nhuận cao.
Thứ ba,
phải chú trọng đến tính thanh khoản của
dòng vốn. Quỹ BHXH luôn vận động không ngừng,
đó là quá trình tạo lập và sử dụng Quỹ để chi trả
cho các đối tượng hưởng chế độ BHXH. Do vậy, đầu
tư quỹ vào lĩnh vực nào, dưới hình thức nào cũng
phải đảm bảo khả năng chuyển đổi các tài sản đầu tư
thành tiền mặt, để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ chi trả
cho người lao động.
Ngoài các vấn đề trên, việc đầu tư tăng trưởng
quỹ BHXH còn phải đảm bảo lợi ích kinh tế và xã
hội, bởi BHXH là một chính sách xã hội quan trọng
của Nhà nước. Tuỳ theo tính chất và nội dung đầu tư
mà các nguyên tắc trên có tầm quan trọng khác nhau.
Chẳng hạn, khi đầu tư dài hạn thì nguyên tắc “dễ
luân chuyển vốn” không quan trọng bằng nguyên
tắc “an toàn” và “hiệu quả”. Ngược lại, đầu tư ngắn
hạn thì nguyên tắc “dễ luân chuyển vốn” phải được
ưu tiên hàng đầu.
Nghị định quy định rõ, toàn bộ số tiền sinh lời
thu được hằng năm của hoạt động đầu tư theo quy
định tại Nghị định này và số tiền lãi phát sinh trên tài
khoản tiền gửi phản ánh các khoản thu, chi BHXH,
BHYT, BHTN theo quy định pháp luật về cơ chế
quản lý tài chính về BHXH, BHYT, BHTN được sử
dụng để trích lập quỹ dự phòng rủi ro và phân bổ
vào các quỹ…
Tóm lại, đầu tư nhằm bảo toàn và tăng trưởng
quỹ BHXH có vai trò quan trọng và góp phần đảm
bảo quyền lợi cho người lao động, thực hiện an sinh
xã hội. Tuy nhiên, với sự vận động không ngừng của
thực tiễn kinh tế, nội dung và hình thức đầu tư cần
được tiếp tục nghiên cứu để hoạt động đầu tư quỹ
BHXH đạt hiệu quả cao nhất, phục vụ sự phát triển
bền vững của đất nước.
tại từng thời điểm trong năm, BHXH Việt Nam chủ
động trong việc áp dụng thời hạn gửi tiền (ngày,
tuần, tháng, năm) nhưng phải đảm bảo nguyên tắc
thu hồi vốn đúng thời hạn, lãi suất tiền gửi hợp lý
và không ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư vào các
hình thức khác đã được Hội đồng quản lý BHXH
Việt Nam thông qua.
Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định rõ, toàn
bộ số tiền sinh lời thu được hằng năm của hoạt động
đầu tư theo quy định tại Nghị định này và số tiền lãi
phát sinh trên tài khoản tiền gửi phản ánh các khoản
thu, chi BHXH, BHYT, BHTN theo quy định của pháp
luật về cơ chế quản lý tài chính về BHXH, BHYT,
BHTN được sử dụng để trích lập quỹ dự phòng rủi
ro và phân bổ vào các quỹ. Trong đó, Nghị định quy
định mức trích quỹ dự phòng rủi ro hàng năm, tối đa
không quá 2% số tiền sinh lời của hoạt động đầu tư
cho đến khi số dư quỹ dự phòng rủi ro bằng 5% số
dư nợ đầu tư vào hình thức 3 và hình thức 5 của năm
trước liền kề. Mức trích cụ thể hàng năm do Tổng
Giám đốc BHXH Việt Nam quyết định.
Với những quy định mới, phần nào cho thấy hoạt
động quỹ đầu tư của BHXH đang tiếp tục được quản
lý chặt chẽ nhằm tăng tính an toàn cho Quỹ. Hiện
BHXH Việt Nam đang đợi các văn bản hướng dẫn
cũng như quy chế phối hợp trong việc cung cấp danh
sách các ngân hàng hoạt động tốt giữa Ngân hàng
Nhà nước và BHXH Việt Nam.
Nghị định cũng cụ thể hóa các nguyên tắc đầu tư
của Quỹ BHXHViệt Nam quản lý là an toàn, hiệu quả,
đảm bảo tính thanh khoản của dòng vốn. Cụ thể:
Thứ nhất,
đảm bảo an toàn cho Quỹ. Đây là nguyên
tắc quan trọng hàng đầu trong hoạt động đầu tư quỹ
BHXH (không chỉ bảo toàn được số vốn đầu tư mà
còn phải giữ được giá trị thực sự của vốn), nhằm
trước hết là bảo toàn được Quỹ, đảm bảo quyền lợi
chính đáng của người lao động về chi trả BHXH. Nếu
hoạt động đầu tư để xảy ra tình trạng không an toàn,
gánh nặng sẽ đè lên vai Nhà nước và nguy hại hơn
là dẫn đến sự mất ổn định về xã hội - chính trị, mất
lòng tin của người dân. Do hậu quả của việc mất Quỹ
BHXH là rất nghiêm trọng, nên Quỹ BHXH không
được đầu tư vào lĩnh vực rủi ro cao, mạo hiểm lớn;
không nên tập trung đầu tư vào một ít dự án hoặc
công trình, mà nên phân tán đầu tư vào nhiều lĩnh
vực khác nhau (cả trong nước và nước ngoài), để
giảm thiểu rủi ro trong đầu tư. Ngoài ra, Quỹ BHXH
cần được Chính phủ ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực
có lợi nhuận cao.
Thứ hai,
phải đảm bảo hiệu quả đầu tư. Nguyên
tắc này rất quan trọng vì nếu đầu tư không sinh lời
thì không thể thực hiện được mục tiêu tăng trưởng
