38
ngân hàng Việt Nam, bài viết sử dụng phương
pháp chỉ số BSF theo nghiên cứu của Kibritcioglu
(2003). Cụ thể là tiến hành tính toán chỉ số BSF3
và BSF2 cho hệ thống ngân hàng Việt Nam trong
giai đoạn tháng 1/2002 – tháng 12/2014 dựa trên
nguồn số liệu từ Thống kê Tài chính Quốc tế (IFS)
của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Một cuộc khủng
hoảng hệ thống ngân hàng được xác định, khi
xuất hiện liên tiếp nhiều pha xen kẽ nhau phản
ánh sự đổ vỡ ở mức trung bình và cao. Theo đó,
các giai đoạn khủng hoảng hệ thống ngân hàng H
(BC) tại Việt Nam được ghi nhận như sau: BCt =
1 nếu có khủng hoảng hệ thống ngân hàng xảy ra
và BCt = 0 nếu ngược lại.
Xác định các chỉ số cảnh báo sớm khủng hoảng
hệ thống ngân hàng Việt Nam
Dựa trên nền tảng nguồn dữ liệu sẵn có của Việt
Nam theo tần suất tháng và các nghiên cứu trước
của Kaminsky và Reinhart (1999), Dermirguc-
Kunt và Detragiache (1998), Yiu, Ho và Jin (2009),
bài viết đề xuất sử dụng 14 chỉ số cảnh báo sớm
cho khủng hoảng hệ thống ngân hàng Việt Nam
với nguồn dữ liệu thứ cấp được lấy từ IFS, Tổng
cục Thống kê Việt Nam, Datastream của Thomson
Reuters, Bloomberg LP trong giai đoạn từ tháng
01/2002 đến tháng 12/2014 (Bảng 1).
Mô hình nghiên cứu
Để thực hiện cảnh báo sớm khủng hoảng hệ
Cơ sở lý thuyết
Có nhiều định nghĩa về khủng hoảng tiền tệ
như định nghĩa của Kaminsky và Reinhart (1999),
Ergrungor và Thomson (2005), Demiguc – Kunt
và Detragiache (1998), Laeven và Valencia (2012).
Tuy nhiên, nhìn chung các định nghĩa đều đề cập
đến tình huống trong đó tổn thất thực tế hoặc ước
tính trong hoạt động ngân hàng khiến một loạt
ngân hàng không còn khả năng thanh toán các
khoản nợ cho khách hàng hoặc buộc chính phủ
phải can thiệp bằng các biện pháp chính sách
nhằm mục đích ngăn không cho tình trạng đó lan
ra trên diện rộng, gây thiệt hại cho nền kinh tế,
làm tê liệt hệ thống ngân hàng.
Các nghiên cứu thực nghiệm trên thế giới cho
thấy, để cảnh báo sớm khủng hoảng hệ thống
ngân hàng đòi hỏi cần có ba yếu tố chủ yếu như
sau: Xác định các giai đoạn khủng hoảng hệ thống
ngân hàng; xác định các chỉ số cảnh báo sớm
khủng hoảng hệ thống ngân hàng; các mô hình
kinh tế lượng sử dụng trong cảnh báo sớm khủng
hoảng hệ thống ngân hàng.
Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu
Bài viết sử dụng phương pháp nghiên cứu định
lượng nhằm mục tiêu cảnh báo khủng hoảng hệ
thống ngân hàng Việt Nam gồm phương pháp chỉ
số đổ vỡ khu vực ngân hàng (BSF).
Để xác định các giai đoạn khủng hoảng hệ thống
CẢNHBÁO KHỦNGHOẢNGNGÂNHÀNGVIỆT NAM
QUA CÁCHTIẾP CẬN LOGIT
ThS. NGUYỄN THỊ MỸ PHƯỢNG
- Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
Cảnh báo sớm khủng hoảng hệ thống ngân hàng dù không phải là chủ đề mới nhưng luôn có tính
thời sự, bởi hội nhập tài chính quốc tế làm xuất hiện nhiều yếu tố mới. Những cuộc khủng hoảng
trong những năm gần đây khác xa so với các cuộc khủng hoảng trước. Hậu quả và tính lây nhiễm
của các cuộc hoảng hệ thống ngân hàng dường như đã trở nên khó lường. Bằng phương pháp chỉ
số đổ vỡ khu vực ngân hàng, bài viết xác định khủng hoảng hệ thống ngân hàng đã xảy ra tại Việt
Nam (trong các giai đoạn tháng 1/2009 – tháng 5/2009 và tháng 5/2011 – tháng 12/2014). Qua
đó, chỉ ra các chỉ số kinh tế vĩ mô hiệu quả nhất có khả năng cảnh báo sớm khủng hoảng và đề xuất
một vài khuyến nghị đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam.
•
Từ khóa: Ngân hàng, khủng hoảng, cảnh báo sớm, logit.
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
