TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2016
97
lên thành phố để làm thêm, gây mất cân bằng tỷ lệ
người lao động tại các địa phương và tiềm ẩn nguy
cơ lây lan các dịch bệnh cũng như tệ nạn xã hội.
Theo thống kê, lao động nữ di cư ở Việt Nam có
độ tuổi khá trẻ với hơn 60% phụ nữ có độ tuổi từ 15
đến 29; và 1/3 phụ nữ di cư lần đầu tiên khi còn ở độ
tuổi 15-19. Mặc dù vậy, hơn một nửa lao động nữ di
cư đã có gia đình, chủ yếu là tại nơi xuất cư. Chính
vì vậy, có đến 62% phụ nữ lao động di cư đã có con
cái và khoảng 40% đang sống cùng với con cái của
họ tại điểm đến. Điểm đáng chú ý là lao động nữ di
cư hầu như chưa được qua đào tạo nghề hay chuyên
môn nghiệp vụ, chỉ có dưới 10% được đào tạo ở bậc
trung cấp, số còn lại mới chỉ tốt nghiệp phổ thông.
Việc di cư lao động nữ lên các đô thị, thành phố lớn
ngày càng tăng đã gây nên sự mất cân bằng về lực
lượng lao động nông thôn.
Theo nghiên cứu của Viện Bảo hộ lao động, lao
động nữ phổ thông ở các vùng nông thôn ra thành
phố làm việc theo quan hệ thỏa thuận, không theo
quy định giờ giấc, không có chế độ bảo hiểm y tế,
nhiều trường hợp bị chủ nhà ngược đãi hoặc lạm
dụng. Làn sóng di cư này còn gây nên sự mất cân
bằng về lực lượng lao động nông thôn, về tỷ lệ
người lao động tại các địa phương và tiềm ẩn nguy
cơ lây lan các dịch bệnh cũng như tệ nạn xã hội. Do
đó, việc làm cho lao động nữ nói chung và lao động
nữ nông thôn nói riêng là việc làm cấp thiết, không
chỉ để bảo đảm các mục tiêu phát triển kinh tế - xã
hội trước mắt mà còn bảo đảm các điều kiện để phát
triển bền vững.
Chính phủ đã ban hành hệ thống văn bản pháp
Nghịch lý từ những con số
Theo khảo sát từ Cơ quan Phụ nữ Liên Hợp
Quốc (UN Women) và Tổ chức Nông lương Liên
Hợp quốc (FAO), hơn 70% lao động nữ nông thôn
ở Việt Nam hiện nay không có khả năng tiếp cận
đào tạo nghề, do hạn chế về trình độ văn hóa, kỹ
năng nghề nghiệp…Nữ giới trong độ tuổi lao động
ở nông thôn có trình độ học vấn thấp là khá phổ
biến. Nguyên nhân chủ yếu là do tâm lý cha mẹ
tại nông thôn hiện vẫn còn nhiều nếp suy nghĩ cũ,
đó là không muốn con gái học nhiều, từ đó khiến
cho nguồn lao động nữ ở nông thôn rơi vào tình
trạng khó tìm việc làm, khi ruộng đất thu hẹp và
tốc độ đô thị hoá nhanh. Những yếu tố về cơ cấu
ngành nghề cũng góp phần làm gia tăng khoảng
cách về lương theo giới ở Việt Nam, bởi phụ nữ
chiếm số đông trong các ngành sản xuất mặt hàng
xuất khẩu bị ảnh hưởng trực tiếp khi kinh tế gặp
khủng hoảng.
Tốc độ đô thị hoá nhanh và sức ép của việc thu
hẹp đất đai canh tác, không có nghề phụ đã khiến
cho mức di cư từ nông thôn ra thành thị ngày càng
tăng lên, dù chỉ là di cư tạm thời. Mất đất canh tác
do đô thị hoá cùng với thiếu việc làm, nên nhiều lao
động nữ nông thôn đã di cư lên các đô thị, thành
phố lớn để mưu sinh. Chẳng hạn như ở TP. Hà Nội
đã có trên 400.000 lao động, căng thẳng hơn, TP. Hồ
Chí Minh còn có hơn 1 triệu lao động tràn về để tìm
việc làm, trong đó có hơn 50% là lao động nữ. Thậm
chí, ở nhiều vùng nông thôn, do không có nghề phụ
nên sau mùa vụ, nhiều lao động nữ cũng đua nhau
GIẢI PHÁP TẠOVIỆC LÀMCHO LAOĐỘNGNỮ
Ở KHUVỰC NÔNGTHÔN
LÊ THỊ THU HƯƠNG
- Đại học Sư phạm Huế
Giải quyết tốt việc làm cho lao động nữ ở khu vực nông thôn hiện nay là đòi hỏi vừa lâu dài, vừa
cấp thiết đối với sự phát triển bền vững của khu vực nông dân và nông thôn nước ta. Rất nhiều
công việc phải triển khai cùng lúc đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị. Nếu
không kịp thời giải quyết thỏa đáng những vấn đề này, trong tương lai gần, xã hội sẽ phải đối
diện với nhiều hệ lụy cần phải giải quyết với mức độ nghiêm trọng hơn, từ chính sự mất cân bằng
của những làng quê thiếu vắng đi người phụ nữ.
•
Từ khóa: Lao động nữ, nông thôn, đào tạo nghề, kinh tế.
