TÀI CHÍNH -
Tháng 12/2016
15
(bảng 2). Như vậy, mô hình hồi quy tuyến tính
bội đã xây dựng là phù hợp với tập dữ liệu ở mức
30,3%, hay nói cách khác 30,3% việc hình thành
và phát triển TTCK phái sinh Việt Nam có sự tác
động bởi 3 nhân tố pháp lý, kinh tế, công nghệ;
69,7% còn lại là do sự ảnh hưởng của các yếu tố
khác. Hệ số chấp nhận thấp và hệ số VIF đều nhỏ
hơn 10, chứng tỏ không xảy ra hiện tượng đa cộng
tuyến và không có mối tương quan chặt chẽ với
các biến độc lập. Riêng nhân tố thể chế bị loại khỏi
mô hình vì có giá trị Sig, = 0,925.
Điều này cho phép kết luận của mô hình hồi
quy là phù hợp với các dữ liệu và các biến đều
có ý nghĩa thống kê với mức ý nghĩa 5%. Vậy mối
tương quan hồi quy tuyến tính các nhân tố được
biểu thị như sau:
Hình thành và phát triển TTCK
phái sinh = 1,386 +0,291 L + 0,205 E + 0,105 T
Trong đó, L: Chính sách pháp luật, E: Môi
trường kinh tế, T: Công nghệ viễn thông.
Kết luận và gợi ý
Nghiên cứu cho thấy, có 3 nhân tố đã ảnh
hưởng đến hình thành và phát triển TTCK phái
sinh Việt Nam nhưng mức độ tác động của từng
nhân tố là có sự khác nhau. Trong đó, nhân tố
chính sách pháp lý có ảnh hưởng cao nhất với hệ
số hồi quy là 0,291, kế đến là nhân tố kinh tế có
hệ số hồi quy là 0,205, cuối cùng là nhân tố công
nghệ có hệ số hồi quy là 0,105. Tuy nhiên, nhân tố
thể chế không có ý nghĩa thống kê trong mô hình
nghiên cứu tại Việt Nam nhưng nhìn chung kết
quả nghiên cứu vẫn là phù hợp với kết luận của
nghiên cứu Nuruzzaman (2011), Njoroge (2003)
về TTCK phái sinh.
Ngoài ra, theo bảng thống kê mô tả đối với biến
phụ thuộc của yếu tố hình thành và phát triển
TTCK phái sinh cho thấy, vấn đề mà nhà đầu tư
Việt Nam sẽ chú ý và quan tâm khi họ tham gia thị
trường: Phụ thuộc vào đánh giá, xếp hạng TTCK
của các tổ chức có uy tín (mean= 3,34); hệ thống
giám sát thị trường hiệu quả của các cơ quan chức
năng (mean =3,30); thu nhập cao, chi phí thấp, tạo
điều kiện chuyển giao RR (mean=3,15). Nghĩa là,
vấn đề niềm tin của nhà đầu tư vào TTCK phái
sinh chịu tác động nhiều từ TTCK hiện tại. Bên
cạnh đó, một thị trường ảm đạm, vắng bóng
người nhà đầu tư, thì sản phẩm và mục tiêu để
thị trường tồn tại sẽ không đạt được.
Gợi ý chính sách
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, bài viết nêu lên
một số gợi ý cho các nhà hoạch định thị trường,
để TTCK phái sinh có thể được hình thành và phát
triển phù hợp với mục tiêu phát triển của đề án.
Chính sách pháp luật
Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về kế toán
phù hợp:
Áp dụng các quy tắc kế toán IFRS (bao
gồm IAS 39) - điều kiện tiên quyết và quan trọng
để TTCK phái sinh phát triển lành mạnh. Tuy
nhiên, các quy định của cả TTCK và TTCK phái
sinh phải tích hợp với nhau. Vấn đề thanh khoản
và hiệu quả của TTCK cơ sở vẫn là nền tảng, tác
động khá nhiều đến TTCK phái sinh.
Các quy định liên quan đến công bố thông tin:
Sự thiếu thốn về thông tin ban đầu sẽ làm giảm
mối quan tâm của nhà đầu tư đến việc dầu tư
vào TTCK. Việc công bố các thông tin bất thường
phải được hiểu và thực thi thống nhất. Các thông
tin bất thường thường được công bố chậm hoặc
không được công bố sẽ là điều kiện cho sự phát
triển của tin đồn, của thông tin không chính thức,
BẢNG 1: TÓM TẮT CÁC GIẢ THIẾT
H1 Nhóm các nhân tố thể chế: Mức độ ổn định của môi trường
chính trị, tự do hóa thị trường, chính sách kinh tế vĩ mô.
H2 Nhóm các yếu tố chính sách pháp luật: Sự đồng bộ
của hệ thống pháp luật, chính sách thuế và chi phí
giao dịch phù hợp, hài hóa chuẩn mực kế toán và báo
cáo tài chính quốc tế, sản phẩm giao dịch phù hợp,
chính sách bảo vệ nhà đầu tư và thực thi pháp luật.
H3 Nhóm các yếu tố kinh tế: Độ sâu tài chính, đổi
mới tài chính, dòng vốn đầu tư nước ngoài,
TTCK thanh khoản, thu nhập bình quân đầu
người, cạnh tranh trên thị trường OTC.
H4 Nhóm yếu tố văn hóa - xã hội: Mật độ tập
trung của dịch vụ tài chính, số lượng nhà phân
tích thị trường, kiến thức nhà đầu tư.
H5 Nhóm yếu tố công nghệ: Cấu trúc vi mô sàn
giao dịch, đầu tư của chính phủ vào công nghệ
thông tin, cơ sở hạ tầng viễn thông hiện đại.
H6 TTCK phái sinh Việt Nam hình thành và phát triển là
vì: Mang lại cho nhà đầu tư thu nhập cao, chi phí thấp,
tạo điều kiện chuyển giao rủi ro; Hệ thống giám sát thị
trường hiệu quả từ các cơ quan chức năng; Phụ thuộc
vào đánh giá xếp hạng TTCK của các tổ chức có uy tín.
Nguồn: Tác giả tổng hợp
BẢNG 2: BẢNG KẾT QUẢ PHƯƠNG TRÌNH HỒI QUY CỦA MÔ HÌNH
Model Summary
Model
R
R Square Adjusted
R Square
Std. Error
of the
Estimate
1
.559a
.313
.300
.68176
Nguồn: Tính toán của tác giả
