TÀI CHÍNH -
Tháng 8/2016
57
nhất là các nội dung về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y
tế, điều kiện làm việc, chế độ ăn ca, thương lượng, ký
kết và thực hiện thỏa ước lao động tập thể…, từ đó
ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên
trong quan hệ lao động, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh
tranh chấp lao động. Bên cạnh đó, vai trò Nhà nước
trong quan hệ lao động còn nhiều yếu kém, điển hình
là một số Ban quản lý các KCN, khu chế xuất (KCX)
chưa làm tốt công tác nắm tình hình, phát hiện và xử
lý kịp thời những vấn đề thuộc thẩm quyền. Công tác
thanh tra, kiểm tra thực hiện chưa tốt, để một số DN
vi phạm chính sách, không đảm bảo điều kiện làm
việc cho người lao động, gây mâu thuẫn trong quan
hệ lao động. Việc triển khai chính sách khuyến khích
đầu tư xây dựng nhà ở và công trình hạ tầng xã hội
cho người lao động làm việc tại một số KCN vẫn còn
chậm. Công tác phát triển đoàn viên và thành lập công
đoàn cơ sở trong DN khu vực ngoài nhà nước gặp
nhiều khó khăn, do nhiều chủ DN không muốn thành
lập tổ chức công đoàn trong khi các tổ chức công đoàn
ở nhiều DN chưa bảo vệ quyền lợi người lao động...
Một số đề xuất
Theo các chuyên gia kinh tế, việc tham gia những
hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đang tạo điểm
nhạy cảm về quan hệ lao động và các hiệp định này
cũng có những điều khoản yêu cầu các nước thành
viên có những điều chỉnh luật pháp về quan hệ lao
động. Do vậy, việc xây dựng quan hệ lao động hài
hòa, ổn định và tiến bộ tại Việt Nam nói chung và
trong các KCN trên địa bàn TP. Hà Nội nói riêng là
yêu cầu cấp thiết đối hiện nay. Để làm được điều này,
cần chú trọng một số nội dung sau:
Thực trạng quan hệ lao động
tại các khu công nghiệp tại Hà Nội
Hà Nội hiện có 19 khu công nghiệp (KCN), khu
chế xuất, khu cụm công nghiệp với tổng diện tích gần
4.100 ha, trong đó có 08 KCN đã đi vào hoạt động
với diện tích 1.236 ha và 07 KCN có trong danh mục
quy hoạch phát triển các KCN cả nước đến năm 2020
nhưng đang trong giai đoạn lập quy hoạch, điều chỉnh
quy hoạch với tổng diện tích khoảng 1.749,5 ha. Tính
đến năm 2015, các KCN Hà Nội đã thu hút được 607
dự án trong đó, 315 dự án đầu tư nước ngoài, vốn
đăng ký trên 4,9 tỷ USD; 292 dự án đầu tư trong nước
vốn đăng ký gần 11.700 tỷ đồng. Số lao động làm việc
tại các KCN của Hà Nội hiện trên 14 vạn người, trong
đó phần lớn là lao động phổ thông không qua đào tạo
(chiếm trên 73%). Bình quân các KCN của Hà Nội mỗi
năm giải quyết việc làm cho 7000 - 10.000 lao động và
số lượng lao động tham gia vào các KCN tăng dần qua
các năm. Theo quy hoạch được phê duyệt đến năm
2020, các KCN sẽ tạo việc làm cho nửa triệu lao động
trên địa bàn TP. Hà Nội.
Trong những năm qua, quan hệ lao động trong các
KCN trên địa bàn TP. Hà Nội bước đầu được thực hiện
trên cơ sở thoả thuận và tự định đoạt của các bên theo
nguyên tắc của thị trường và pháp luật. Về cơ bản, các
DN đã bảo đảm được môi trường làm việc cho người
lao động, thực hiện đầy đủ chế độ chính sách đối với
người lao động như bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo
hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp, làm thêm giờ,
chế độ phúc lợi, vệ sinh lao động, an toàn thực phẩm
bữa ăn... Tuy nhiên, quan hệ lao động trong DN, cơ sở
sản xuất kinh doanh tại một số KCN còn hạn chế, chưa
thực hiện nghiêm các quy định của Bộ Luật Lao động,
QUANHỆ LAOĐỘNGTẠI CÁC KHU CÔNGNGHIỆP
TRÊNĐỊA BÀNTP. HÀNỘI VÀMỘT SỐĐỀ XUẤT
ThS. HOÀNG THỊ THU THUỶ
- Đại học Công đoàn
Trong những năm qua, quan hệ lao động tại các khu công nghiệp trên địa bàn TP. Hà Nội được cải thiện
đáng kể nhờ những nỗ lực từ cơ quan quản lý, tổ chức công đoàn, người sử dụng lao động và người lao
động. Bài viết đánh giá lại thực trạng quan hệ lao động tại các khu công nghiệp trên địa bàn TP. Hà Nội
trong thời gian qua và đề xuất một số giải pháp nhằm xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến
bộ trong doanh nghiệp thời gian tới trong bối cảnh Việt Nam đang và sẽ thực hiện các hiệp định thương
mại tự do thương mại với các cam kết đổi mới quan hệ lao động theo yêu cầu, điều kiện mới.
•
Từ khoá: Quan hệ lao động, khu công nghiệp, công đoàn, tranh chấp.
