74
KẾ TOÁN - KIỂMTOÁN
Tổ chức bộ máy kế toán quản trị
Mô hình kết hợp giữa kế toán tài chính và kế toán
quản trị chi phí sản xuất trong cùng một bộ máy kế
toán là mô hình phù hợp với các doanh nghiệp (DN)
xây lắp trong điều kiện hiện nay, bởi tiềm lực kinh tế
- tài chính của các DN xây lắp chưa cao. Với mô hình
này, bộ phận kế toán chi phí của kế toán tài chính căn
cứ vào chứng từ để hạch toán chi phí sản xuất phát
sinh của DN theo từng yếu tố chi phí, cung cấp số liệu
phục vụ lập báo cáo kết quả kinh doanh và bản thuyết
minh báo cáo tài chính. Còn kế toán quản trị thì hạch
toán chi tiết theo từng bộ phận, công trình, hạng mục
công trình… để xác định kết quả theo từng bộ phận,
từng công trình, hạng mục công trình; đồng thời, phân
loại theo dõi riêng chi phí cố định và chi phí biến đổi để
giúp cung cấp thông tin cho nhà quản lý khi ra quyết
định. Qua nghiên cứu các mô hình kế toán quản trị và
tình hình thực tế công tác kế toán tại các DN xây lắp
Việt Nam, có thể thấy rằng, các DN nên áp dụng mô
hình tổ chức bộ máy kế toán kết hợp. Theo mô hình
này, phòng kế toán của các DN bao gồm các bộ phận
kế toán đảm nhiệm các phần hành kế toán tài chính,
kế toán quản trị cụ thể như: Bộ phận kế toán tài sản
cố định và vật tư; Bộ phận kế toán tiền và thanh toán;
Bộ phận kế toán chi phí và giá thành; Bộ phận kế toán
nguồn vốn, quỹ; Bộ phận kế toán thuế và tiền lương;
Bộ phận kế toán tổng hợp.
Phân loại chi phí sản xuất
Việc phân loại chi phí thành các chi phí trực tiếp và
chi phí gián tiếp cho từng công trình, hạng mục công
trình sẽ là cơ sở để đánh giá hiệu quả sản xuất. Tuy
nhiên, để đánh giá được đúng hiệu quả sản xuất đòi
hỏi DN phải phân bổ các chi phí gián tiếp theo một tiêu
thức phù hợp. Ngoài cách phân loại chi phí theo nội
dung tính chất kinh tế giống như kế toán tài chính, các
DN có thể phân loại chi phí sản xuất cụ thể như sau:
Một là,
thực hiện phân loại chi phí sản xuất theo
mối quan hệ với sản lượng của các DN xây lắp được
thể hiện ở khối lượng sản phẩm các loại được thi công.
Tuy nhiên, tính biến đổi hay cố định của các khoản
chi phí không phải chỉ thuần tuý phụ thuộc vào khối
lượng sản xuất sản phẩm trong DNmà phụ thuộc vào
nhiều nhân tố khác nhau. Theo tiêu thức phân loại
này, chi phí trong các DN xây lắp được sắp xếp thành
chi phí biến đổi, chi phí cố định và chi phí hỗn hợp.
Cách phân loại này giúp nhà quản trị DN biết được
các khoản chi phí nào có thể thay đổi, các khoản chi
phí nào không thể thay đổi trong quá trình thi công
công trình, hạng mục công trình để từ đó có thể đưa
ra những quyết định phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao
trong kinh doanh.
Hai là,
phân loại chi phí theo mối quan hệ và khả
năng quy nạp chi phí cho các đối tượng chịu chi phí.
Để có thể kiểm soát chi phí và đánh giá hiệu quả hoạt
động của từng bộ phận đòi hỏi chi phí cần được phân
loại theo khả năng quy nạp chi phí cho các đối tượng
chịu chi phí. Theo tiêu thức phân loại này, chi phí của
các DN xây lắp được phân loại thành chi phí trực tiếp
và chi phí gián tiếp. Nếu xem xét đối tượng chịu chi
phí là từng công trình, hạng mục công trình thì các chi
phí trực tiếp thường bao gồm: Chi phí trực tiếp phát
sinh ở bộ phận sản xuất, chi phí nguyên vật liệu trực
tiếp, chi phí nhân công trực tiếp; Chi phí gián tiếp đối
với từng công trình, hạng mục công trình thường là
chi phí sản xuất chung và các chi phí quản lý hành
chính chung.
HOÀNTHIỆN CÔNGTÁC TỔ CHỨC KẾ TOÁNQUẢNTRỊ
CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI CÁC DOANHNGHIỆP XÂY LẮP
TS. NGUYỄN ĐĂNG HUY -
Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội
Tình trạng hoạt động kém hiệu quả, thua lỗ nhiều năm, thất thoát, lãng phí trong việc triển khai thi công
các dự án còn diễn ra phổ biến trong các doanh nghiệp xây dựng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng công
trình, tiến độ thực hiện các dự án. Thực trạng này cho thấy, việc hoàn thiện công tác hạch toán kế toán đặt
ra cấp thiết đối với các doanh nghiệp xây lắp hiện nay. Bài viết đưa ra một số trao đổi xung quanh việc tổ
chức kế toán quản trị chi phí tại các doanh nghiệp xây lắp nhằm nâng cao chất lượng công tác kế toán tại
các doanh nghiệp này.
Từ khoá: Doanh nghiệp xây lắp, dự toán kinh phí, hệ thống tài khoản kế toán
