70
KINH TẾ - TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
cách biệt so với tỷ lệ trung bình toàn cầu là 1,2%
(Mỹ là 3%). UBS dự đoán, giá trị mua bán trung
bình của mỗi giao dịch đạt 35,9 USD, nếu không
tính Singapore thì đạt 32,8 USD. Điều đó, phản ánh
thị trường giao dịch điện tử ASEAN “chưa trưởng
thành” với quy mô giao dịch đạt 528 triệu – 1,1 tỷ
USD, thương mại điện tử chỉ chiếm khoảng 0,2%
tổng doanh số bán lẻ. Nếu thương mại điện tử
ASEAN tăng tỷ lệ lên 5% tổng doanh số bán lẻ, thị
trường thương mại điện tử sẽ tăng lên quy mô cỡ
21,8 tỷ USD và nếu đạt tới 8% thì quy mô sẽ là 34,9
tỷ USD.
Hàm ý cho Việt Nam
Báo cáo của Cục Thương mại điện tử và Công
nghệ thông tin - Bộ Công Thương dự báo, doanh
số thương mại điện tử ở Việt Nam sẽ đạt hơn 4 tỷ
USD vào năm 2015. Các DN trong và ngoài nước
đang chạy đua cạnh tranh thị phần với nhiều chiến
lược kinh doanh mới; trong đó, kinh doanh trên
ứng dụng điện thoại thông minh được dự báo sẽ
diễn ra rất sôi động trong năm nay. Đánh giá của
các tổ chức quốc tế, Việt Nam là quốc gia có lượng
tăng trưởng người dùng di động nhanh nhất thế
giới với 266%, chỉ sau Columbia với 278%. Trong
hơn 130 triệu thuê bao thì có tới 20% người dùng
sử dụng bằng thiết bị smartphone. Theo số liệu
U.S Census Bureau công bố, thời gian online bằng
thiết bị di động chiếm tới 1/3 số thời gian online
cả ngày của người Việt. Vấn đề đặt ra là các DN
Việt Nam cần làm gì để có thể tận dụng được cơ
hội này?
Nhằm giúp Việt Nam khai thác hiệu quả tiềm
năng của thị trường thương mại điện tử, bài viết
đề xuất một số gợi ý sau:
Thứ nhất,
cần tăng cường đào tạo nguồn nhân
lực cho hoạt động thương mại điện tử. Thương mại
điện tử đòi hỏi mối quan hệ chặt chẽ giữa người
sản xuất, người phân phối, người tiêu thụ, các nhà
công nghệ và cơ quan Chính phủ. Chính vì vậy,
phải có kế hoạch đào tạo các chuyên gia tin học
và phải có lộ trình phổ cập kiến thức về thương
mại điện tử không những cho các DN, các cán bộ
quản lý của nhà nước mà ngay cả những người
dân thường; đồng thời, tuyên truyền về lợi ích
của thương mại điện tử để từng bước thay đổi tập
quán, tâm lý của người tiêu dùng, từ chỗ chỉ quen
mua sắm trực tiếp tại các siêu thị, các chợ chuyển
sang mua sắm qua mạng.
Thứ hai,
đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng cho
thương mại điện tử. Bởi vì, kết cấu hạ tầng công
nghệ thông tin, công nghệ viễn thông và mạng
internet là ba điều kiện tiên quyết bảo đảm các dịch
vụ thích hợp để phát triển thương mại điện tử.
Đồng thời cần kết cấu hạ tầng công nghệ điện tử
để tạo ra các thiết bị điện tử - tin học - viễn thông;
và điện lực cung cấp điện năng đầy đủ, ổn định,
rộng khắp cho các phương tiện trên hoạt động.
Thứ ba,
hoàn thiện môi trường pháp lý. Để
thương mại điện tử phát triển lành mạnh thì cần
phải hoàn thiện môi trường pháp lý. Thông qua
việc ban hành và thực thi các đạo luật và các văn
kiện dưới luật điều chỉnh các hoạt động thương
mại, thích ứng với pháp lý và tập quán quốc tế về
giao dịch thương mại điện tử.
Thứ tư,
đảm bảo an toàn cho các giao dịch
thương mại điện tử. Bên cạnh mặt tích cực, hiện
nay thương mại điện tử có nhiều tác động tiêu cực
cụ thể như: Dễ bị các tin tặc phát tán các virút, tấn
công vào các website; phát tán các thư điện tử, tin
nhắn rác; đánh cắp tiền từ các thẻ ATM… Do đó,
cần thiết phải có những biện pháp để đảm bảo an
toàn cho các giao dịch.
Thứ năm,
phát triển mạnh các dịch vụ công
phục vụ cho thương mại điện tử. Nhà nước không
những đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ
đào tạo nhân lực và phổ cập kiến thức về thương
mại điện tử, tạo môi trường pháp lý, xây dựng kết
cấu hạ tầng cho thương mại điện tử và quản lý các
giao dịch thương mại điện tử để bảo vệ lợi ích của
người tham gia; mà còn phải phát triển các dịch vụ
công nhằm thúc đẩy sự phát triển của thương mại
điện tử.
Thứ sáu,
tăng cường hơn nữa sự hợp tác khu
vực và quốc tế trong phát triển thương mại điện
tử, để xây dựng và hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy
chuẩn về trao đổi dữ liệu điện tử trong nước hài
hòa với tiêu chuẩn quốc tế. Được biết, từ 2006 đến
nay, ngoài tích cực hợp tác đa phương về thương
mại điện tử với các tổ chức khu vực và quốc tế,
như ASEAN, APEC, Ủy ban Liên hợp quốc về Luật
Thương mại quốc tế… Việt Nam đã chủ động hợp
tác song phương trong lĩnh vực này với Hoa Kỳ,
Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản…
Theo thống kê của Vụ Thương mại điện tử (Bộ
Công Thương), hiện các website của các DN
Việt Nam chủ yếu chỉ dùng để giới thiệu sản
phẩm và dịch vụ, khoảng trên 20% số website
nhận đặt hàng qua mạng internet, song chỉ có
3,2% cho phép thanh toán trực tuyến. Đây là
rào cản lớn nhất đối với phát triển thương mại
điện tử.
