TÀI CHÍNH -
Tháng 5/2015
25
định mức trích tối đa hoặc tối thiểu đối với Quỹ dự
phòng ổn định thu nhập, tương đương quy định đối
với đơn vị sự nghiệp tự chủ chi thường xuyên và chi
đầu tư quy định tại Nghị định 16/2015/NĐ-CP. Hơn
nữa, để tăng tính tự chủ cho tổ chức KHCN và thu
hút nhân tài, tổng mức thu nhập của cán bộ, viên
chức trong năm của tổ chức KHCN thực hiện theo
Nghị định 115/2005/NĐ-CP cũng không bị giới hạn
mức tối đa, đồng thời tổ chức KHCN được quyền ký
hợp đồng với viên chức mức lương thực tế cao hơn
quy định Nhà nước tùy thuộc vào kết quả hoạt động
tài chính của đơn vị và tiền lương chính thức trong
hợp đồng được tính vào chi phí hợp lý trước thuế.
Về trích lập Quỹ khen thưởng và Quỹ phúc lợi,
Nghị định 115/2005/NĐ-CP đưa ra mức trần trích
lập là 3 tháng quỹ lương của đơn vị, tương đương
mức quy định đối với đơn vị sự nghiệp công tự bảo
đảm chi thường xuyên và chi đầu tư, đơn vị tự đảm
bảo chi thường xuyên theo Nghị định 16.
Huy động vốn và vay vốn tín dụng
Để tăng cường tính tự chủ cho đơn vị sự nghiệp
trong việc huy động vốn và vay vốn tín dụng, Nghị
định 16 quy định, đơn vị sự nghiệp có hoạt động
dịch vụ được vay vốn của các tổ chức tín dụng,
được huy động vốn của cán bộ, viên chức trong đơn
vị để đầu tư mở rộng và nâng cao chất lượng hoạt
động sự nghiệp, tổ chức hoạt động dịch vụ phù hợp
với chức năng, nhiệm vụ và tự chịu trách nhiệm trả
nợ vay theo quy định của pháp luật. Song, riêng các
đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên
và chi đầu tư được vay vốn, huy động vốn để đầu
tư, xây dựng cơ sở vật chất. Đồng thời, đơn vị sự
nghiệp công được mở tài khoản tiền gửi tại ngân
hàng thương mại hoặc kho bạc nhà nước để phản
ánh các khoản thu, chi hoạt động dịch vụ sự nghiệp
công không sử dụng NSNN, đồng thời lãi tiền gửi
là nguồn thu của đơn vị và được bổ sung vào Quỹ
phát triển hoạt động sự nghiệp hoặc quỹ khác theo
quy định của pháp luật.
Về vấn đề này, Nghị định 115/2005/NĐ-CP cũng
cho phép tổ chức KHCN khi thực hiện cơ chế tự chủ,
tự chịu trách nhiệm được Ngân hàng Phát triển Việt
Nam xem xét hỗ trợ tín dụng ưu đãi, hỗ trợ lãi suất
Theobáo cáo củaBộKhoa học và côngnghệ, tính
đến hết năm 2014, đã có 488/642 tổ chức khoa
học và công nghệ công lập được phê duyệt Đề án
thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo
Nghị định 115/2015/NĐ-CP, trong đó 295 tổ chức
tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên.
Luật Doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực xã
hội hóa theo Nghị định 69/2008/NĐ-CP được quyết
định việc trích lập các quỹ phù hợp với Điều lệ tổ
chức hoạt động của cơ sở hay Luật DN.
Liên quan đến trích lập Quỹ phát triển sự nghiệp,
Nghị định 52/2009/NĐ-CP ngày 3/6/2009 về quản lý,
sử dụng tài sản nhà nước quy định, toàn bộ tài sản cố
định tại đơn vị sự nghiệp tự chủ tài chính phải được
trích khấu hao theo chế độ áp dụng đối với DNNN
và số tiền trích khấu hao tài sản cố định được đầu
tư, mua sắm từ nguồn NSNN hoặc có nguồn gốc từ
NSNN được bổ sung Quỹ phát triển hoạt động sự
nghiệp của đơn vị. Tuy nhiên, quy định này hiện
vẫn chưa triển khai do chưa có sự đồng bộ trong
cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính đối với đơn vị
sự nghiệp công, đồng thời sẽ tác động tới giá thành
dịch vụ sự nghiệp công.
Việc tăng mức trích lập Quỹ phát triển hoạt động
sự nghiệp và quy đinh đơn vị sự nghiệp công tự chủ
cao đươc trich khâu hao tài sản cố định tinh vao chi
phi dịch vụ sự nghiệp công sẽ giúp đơn vi có tích
lũy để tái đầu tư phát triển, nâng cao khả năng cung
cấp dịch vụ sự nghiệp công, từ đó giảm gánh nặng
đầu tư cho NSNN. Song, nếu đưa mức trích lập tối
thiểu vào Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp lên
quá cao thì phần còn lại đơn vị được giao quyền tự
chủ sẽ bị hạn hẹp, không tạo động lực khuyến khích
cán bộ, công chức trong đơn vị. Do mức trích quy
định là mức trích tối thiểu, nên đơn vị sự nghiệp
công vẫn có thể dành mức trích cao hơn cho Quỹ
phát triển hoạt động sự nghiệp công nếu có khả
năng, nhu cầu. Nghị định 16 quy định mức trích lập
Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp khác nhau tùy
thuộc vào mức độ tự chủ của đơn vị. Tuy nhiên, để
tránh tình trạng chi trả thu nhập tăng thêm quá cao,
các nghị định về cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp
công lập trong các lĩnh vực cần có quy định hướng
dẫn cụ thể, bắt buộc hơn về các mức trích cao hơn
áp dụng cho một số trường hợp có nguồn thu lớn.
Về Quy dự phòng ổn định thu nhâp, Nghị định
16 quy định mức trích Quỹ bổ sung thu nhập có sự
phân biệt giữa đơn vị tự chủ cao với các đơn vị tự
chủ thấp hơn nhằm khuyến khích các đơn vị phấn
đấu vươn lên tự chủ cao hơn. Cụ thể, cho phép đơn
vị sự nghiệp công tự đảm bảo chi thường xuyên và
chi đầu tư tự quyết định mức trích Quỹ bổ sung thu
nhập, song vẫn khống chế mức trích tối đa đối với
các đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên và đơn vị
tự đảm bảo một phần chi thường xuyên là không
quá 3 lần và 2 lần quỹ tiền lương ngạch, bậc, chức
vụ và phụ cấp lương do Nhà nước quy định. Trong
khi đó, Nghị định 115/2005/NĐ-CP lại không quy
