70
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
hàng khác quy mô vốn chủ sở hữu còn rất thấp so với
quy định của khung CAMEL.
- Hệ số đòn bẩy: Sử dụng đòn bẩy tài chính có tác
động khuếch đại ROE cho NHTM nhưng phải ở mức
phù hợp, theo chuẩn CAMEL và chỉ tiêu này không
được vượt quá 12 lần, nếu không dễ dẫn đến nguy
cơ mất khả năng thanh khoản. Tính toán số liệu của
41 NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2010-2014, hệ số
đòn bẩy bình quân lần lượt là 12%; 12,4%; 12%; 12,4%
và 13,1% cho thấy, con số này hiện nay đã vượt quá
chuẩn quy định của khung CAMEL.
- Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu: Tỷ lệ an toàn tối thiểu
của các NHTM Việt Nam hiện nay đã ở trên mức yêu
cầu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là 9%. Tuy
nhiên, vấn đề là do sự khác biệt trong chuẩn mực
kế toán Việt Nam ít nghiêm ngặt hơn so với các tiêu
chuẩn quốc tế, nên khó có thể so sánh.
(ii) Chất lượng tổng tài sản
Chất lượng của tài sản của hệ thống NHTM Việt
Nam thể hiện thông qua chỉ tiêu nợ xấu. Theo số liệu
NHNN cho thấy, tỷ lệ nợ xấu trong hệ thống NHTM
Việt Nam trong giai đoạn 2010-2014 lần lượt là 2,51%;
3,3%; 4,1%; 3,8% đều vượt quá quy định của khung
an toàn CAMEL là 2%. Điều này cho thấy, chất lượng
tổng tài sản của hệ thống NHTM ở mức thấp.
(iii) Quản trị điều hành
Trong những năm gần đây, hoạt động quản trị
điều hành tại các NHTM cũng mang tính chuyên
nghiệp hơn. Nhiều NHTM đã chuyển đổi từ cấu trúc
tổ chức theo chức năng sang mô hình cấu trúc theo
nhóm khách hàng, loại hình dịch vụ; áp dụng mô hình
Các điều kiện đảmbảo ổn định khu vực tài chính
Ishii và Habermeier (2002) cho rằng, để giữ ổn định
khu vực tài chính trong bối cảnh tự do hóa tài khoản
vốn đòi hỏi bản thân khu vực tài chính phải thực sự
vững mạnh, đảm bảo có hệ thống giám sát khu vực tài
chính hiệu quả, ổn định kinh tế vĩ mô.
Về điều kiện đảmbảo sự vữngmạnh của khu vực tài chính
Hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) giữ vai
trò quan trọng nhất trong khu vực tài chính Việt Nam,
bởi đây là nơi cung cấp vốn chủ yếu cho các doanh
nghiệp trong nền kinh tế. Do đó, để đánh giá sự vững
mạnh của khu vực tài chính Việt Nam, tác giả chỉ tập
trung đánh giá sự vững mạnh của hệ thống NHTM
Việt Nam. Một hệ thống NHTM vững mạnh phải có
năng lực tài chính cao và có khả năng chịu đựng được
các cú “sốc” kinh tế. Để đánh giá năng lực tài chính
của hệ thống NHTM Việt Nam, bài viết sử dụng các
tiêu chí trong khung CAMEL - hệ thống đánh giá tình
trạng vững mạnh của các tổ chức tài chính dựa trên 5
tiêu chí: vốn, chất lượng tài sản, quản lý, doanh thu và
mức thanh khoản.
(i) Quy mô vốn
Quy mô vốn của hệ thống NHTM Việt Nam được
đánh giá qua tổng mức vốn chủ sở hữu, hệ số đòn bẩy
và tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu.
- Vốn chủ sở hữu: Nếu xét theo quy chuẩn của
CAMEL thì vốn chủ sở hữu của các NHTM phải đạt
20.000 tỷ đồng, tuy nhiên hiện nay mới chỉ có 4 NHTM
lớn của Việt Nam đạt được tiêu chí này: Agribank,
BIDV, Vietcombank và Vietinbank, còn lại các ngân
GIẢI PHÁP ỔNĐỊNHKHUVỰC TÀI CHÍNHVIỆT NAM
TRONGTIẾNTRÌNHTỰDOHÓA TÀI KHOẢNVỐN
ThS. NGUYỄN THỊ MỸ PHƯỢNG
- Đại học Công nghi p TP. Hồ Chí Minh
Cùng với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, tự do hóa tài khoản vốn là xu thế tất yếu, mang lại
nhiều lợi ích cho các quốc gia. Tuy nhiên, sự di chuyển quá mức dòng vốn vào một quốc gia sẽ đưa
nền kinh tế rơi vào tình trạng phát triển quá nóng, gây bất ổn cho khu vực tài chính. Tự do hóa tài
khoản vốn chỉ có thể thành công khi quốc gia đã hội đủ những điều kiện tiền đề cần thiết, đặc biệt
là sự ổn định của khu vực tài chính. Việt Nam cũng đang trong quá trình hội nhập ngày càng sâu
rộng vào nền kinh tế khu vực và thế giới và từng bước tiến hành tự do hóa tài khoản vốn. Khảo sát
các điều kiện đảm bảo ổn định khu vực tài chính, bài viết đề xuất giải pháp giữ ổn định khu vực
này trong bối cảnh tự do hóa tài khoản vốn.
•
Từ khóa: Kinh tế, tài khoản vốn, ngân hàng thương mại, chủ sở hữu, nợ xấu.
